شهر بیست/ سرویس فرهنگ و هنر _ محمدمهدی عنایت پور: این شب‌ها سریال مهیج و جذاب و خوش ساختی از قاب شبکه سوم سیما به روی آنتن رفت که میلیون‌ها مخاطب ایرانی را پای جعبه جادویی نشاند، سریالی که سی شب با تم پلیسی و امنیتی مهمان سیما شد و اتفاقی را رقم زد که حالاحالاها تلویزیون می‌تواند به ساخت و تولید این اثر ببالد و به فکر پخش در شبکه‌های مختلف باشد.

پخش تیزر «گاندو» از همان ابتدا نوید پخش سریالی مهیج و جذاب را از تلویزیون می داد، اتفاقی که با پایان ماه رمضان و پخش قسمت های ابتدایی که همگان را غافل کرد، محقق شد و مهر تأییدی بر این جمله بود که مخاطبان تلویزیون با یک اثر متفاوت مواجه هستند.

یکی از نقش‌های سریال گاندو که خیلی خوب از کار درآمد، نقش بازجویی به نام «شهیدی» بود. بازپرسی باهوش و ذکاوت، مقتدر، جدی و تیزبین که متانت و وزانت در رفتار او موج می‌زد و با حرکت بدن و صورت و به‌ویژه چشم‌های خود بازی می‌کرد و از کلیشه‌های رایجی که از نقش «بازجو» در ذهن‌ها رسوخ کرده، فاصله گرفته بود. تصویری که پیش از این، شاید کمتر از بازجوهای امنیتی در قاب تصویر دیده شده بود.

«خسرو شهراز» بازیگر نقش دکتر شهیدی بازجوی سریال گاندو، سال‌هاست در عرصه تئاتر نقش آفرینی کرده و در کارنامه سینمایی او بازی در فیلم هایی نظیر «چمران»، «ماهی و گربه»، «حق سکوت» و «هیهات» دیده می شود. او با «سقوط آزاد»، «نفس» و «پشت بام تهران» هم در تلویزیون حضور داشته و البته احتمالا بیشتر مخاطبان تلویزیونی او را با نقش «کبیر» در سریال «آنام» به خاطر می آورند.

او که پیش از گاندو، با سریال «آنام» تجربه همکاری با جواد افشار را در کارنامه خود داشت، این بار برای نقش آفرینی در این سریال حساس و امنیتی در نقش دکتر شهیدی ظاهر شد که به خوبی از پس این نقش سخت و متفاوت برآمد. 

این بازیگر سریال گاندو می گوید: اکثر مخاطبان سریال، نقش دکتر شهیدی را دوست داشتند و برای خود من هم جالب بود همان سنگینی و سکوت و آرامشی را که من در نقش داشتم، نقطه قوت نقش می‌دانستند.

شهراز، از تلاش برای شکستن کلیشه‌های رایج از یک نقش بازجو سخن می‌گوید و اضافه می‌کند: تلاش کردم به طور کلی بازجوی دیگری ارائه دهم و فضای دیگری بوجود بیاورم و آرامش خاصی داشته باشد. در عین اینکه یک جور ترس و دلهره در طرف مقابل ایجاد کند و با چشم هایش حتی کار کند و حرف بزند.

موفقیت سریال گاندو در جذب مخاطب و نقش آفرینی متفاوت خسرو شهراز در نقش بازجوی امنیتی این سریال، بهانه‌ای برای گفت‌وگو با این هنرمند و پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون شد که در ادامه می‌خوانید:

*«گاندو» تجربه دوم همکاری شما با جواد افشار بود، در رابطه با سختی‌ها و حساسیت‌های این سریال بفرمایید.

بله تجربه نخست همکاری من با آقای افشار از «آنام» شروع شد. «کبیر» نقش فوق العاده حساسی بود که آن را دوست داشتم، با وجود اینکه نقش منفی بود ولی باز هم به دل ها نشست و تماشاچی با آن ارتباط بسیار خوبی پیدا کرده بود.

گاندو دومین کاری بود که در خدمت آقای افشار بودم و از حضور در این پروژه لذت بردم. کار با این کارگردان برای من بسیار دلپذیر و تجربه خوبی بود.

سریال گاندو، کار فوق العاده سخت و دشواری بود. کاری بود که در واقع خود ما هم ضمن اینکه تمام تلاش خود را می‌کردیم اما استرس و هراس هم داشتیم تا به بهترین شکل بتوانیم دیدگاه های کارگردان را در بازی‌ها پیاده کنیم. شکر خدا برخورد مردم و تماشاگر فوق العاده خوب بوده و ان‌شاءالله قرار است که باز هم ادامه پیدا کند و آن‌طور که آقای افشار در مصاحبه‌ها اعلام کردند این سریال، فصل های دیگری هم دارد که در هرکدام از فصل‌ها، یک پرونده خاصی به تصویر کشیده می‌شود.

*با شما برای نقش آفرینی در فصل دوم صحبتی شده؟

خیر هنوز صحبتی با بازیگران نشده و شاید هم من نباشم، چون این گونه نیست که از قبل مشخص باشد اما قرار شده ادامه داشته باشد و آقای آرش قادری نویسنده اثر، مشغول نگارش فصل دوم هست. به طور طبیعی هم باید اول فیلمنامه نوشته شود و بر اساس آن، پیش تولید شروع می‌شود و هنرپیشه ها انتخاب می‌شوند.

*در خصوص نقش دکتر شهیدی صحبت کنیم، بازجویی که شاید خیلی از کلیشه‌های مرسوم را شکست و در رفتار این بازجوی امنیتی، وزانت و متانت و آرامش خاصی وجود داشت.

اساساً هر نقشی که به من پیشنهاد می شود، به هیچ وجه برای رسیدن به آن نقش عجله نکرده و تلاش می‌کنم ضمن اینکه اطلاعات خاصی از نقش را بدست بیاورم، از کلیشه‌های معمول در ارائه شخصیت‌ها دور شوم.

بازجوی گاندو هم همین شکل بود و تلاش کردم به طور کلی چیز دیگری باشم و فضای دیگری بوجود بیاورم و آرامش خاصی داشته باشد در عین اینکه یک جور ترس و دلهره در طرف مقابل ایجاد کند و با چشم‌هایش حتی کار کند و حرف بزند.

این نکات را با جناب افشار در میان می‌گذاشتم و بعد از تأیید ایشان، من روی آن حرکات بیشتر کار می‌کردم و رنگ و لعاب می‌دادم که بهتر شود.

*بازخوردهای مخاطبان درباره نقش دکتر شهیدی چطور بود؟

در رابطه با این نقش نمی‌گویم ۱۰۰ درصد خوب بود اما ۹۰ درصد مخاطبان دوست داشتند و عالی می‌دانستند، یک عده هم که در این قضیه شاید احساس خطر کرده بودند و به هر صورت دوست نداشتند که دلیل آن هم مشخص بود؛ ولی آن مردمی که ما به عنوان تماشاگر می‌شناسیم، اکثراً نقش دکتر شهیدی را دوست داشتند و تعریف می کردند و برای خود من هم جالب بود همان سنگینی و سکوت و آرامشی را که در نقش داشتم، در واقع نقطه قوت نقش و اثر می‌دانستند.

*چند مدت مشغول ایفای نقش در سریال گاندو بودید؟

اگر اشتباه نکنم از شهریور تا قبل از عید ۹۸ درگیر این پروژه بودم.

*ابتدای کار که به شما پیشنهاد بازی در یک سریال امنیتی شد، یک نوع ترس یا احتیاطی برای نقش‌آفرینی در این کار نداشتید که مثلاً بعدها به شما وصله‌هایی بزنند یا بخاطر بازی در این سریال مورد هجمه و بایکوت مخالفان انقلاب قرار بگیرید؟

وقتی انسان واقعیتی را عنوان می کند، چه هراسی دارد که از آن بخواهد دوری کند؟ این سریال برگرفته از واقعیت است و پرونده و سند و مدرک دارد و پروژه ای که مستند هست، دلیلی ندارد بخواهد دروغ بگوید.

تمام شخصیت هایی که در این سریال بودند، مستند هستند و فقط اسامی عوض شدند و بازی کردن این نقش‌ها هراسی ندارد.

به عقیده من، گاندو نیاز جامعه ما بود، چرا که مردم با یک شکل خیلی فوق العاده بد و ناراحت کننده‌ای با مسائل روبه‌رو می شدند، نظیر همین کارهای خلاف و حق‌کشی‌هایی که توسط بعضی مسئولان انجام می‌شود و مواردی هم از این دست در گاندو به نمایش درآمد. مردم دوست داشتند ماهیت این کارهای خلاف و حق‌کشی‌ها را بدانند.

من فکر می‌کنم سریال گاندو یک روحیه جدیدی را در مردم بوجود آورد، یک روحیه ای که دیگر می شود در مورد همه چیز بحث کرد و در مورد هر اتفاقی نظر داد و اگر مسئولی و مقامی بخواهد حق کسی را بخورد یا خطا کند، جرأت اعتراض به او داشته باشند.

*مابه‌ازای بیرونی شخصیت دکتر شهیدی را چطور به تصویر کشیدید و آیا با بازجوی واقعی پرونده هم دیدار داشتید؟

هرکدام از ما برای نزدیک شدن شخصیت‌هایمان به واقعیت، مطالعه‌ و تحقیق‌های بسیار و مشورت‌هایی با کارگردان و نویسنده‌ داشتیم.

تلاش کردم با اطلاعات خوبی که از خود جناب افشار به لحاظ شناخت این کاراکتر می‌رسید و همچنین صحبت با دوستانی که در این شغل تجربه داشتند بتوانم به عمق آن پی ببرم و شخصیت را بشناسم و مابه‌ازای بیرونی آن را پیدا کنم.

شخصیتی را که در نقش آن فرد بازی می کردم به طور مستقیم ندیدم ولی در این خصوص، راهنمایی زیادی می‌شد از جانب کسانی که اطلاعات کافی داشتند.

*شاید یکی از نقاط قوت سریال گاندو، اعتماد آقای جواد افشار به بازیگران جوان و میدان دادن به آنها بود، بازیگرانی که بعضا دهه هفتادی هستند و حتی پیش از این در تلویزیون دیده نشده بودند. این ترکیب و تلفیق هنرمندان پیشکسوت نظیر شما و آقای داریوش فرهنگ با بازیگران جوان خوش نشست. از همکاری با بازیگران جوان این پروژه راضی بودید؟

به عقیده من هم اعتماد درستی بود که به بازیگران جوان این سریال شد، ضمن اینکه الان دیگر باید جوانان کشور را در دست بگیرند و تجربه اندوزی کنند. باید به جوانان در عرصه های مختلف از جمله سیستم اداری کشور اعتماد کرد.

اعتماد به بازیگران جوان تصمیم بسیار خوبی بود و عملکرد جوانان در گاندو فوق العاده بود، نقش آفرینی وحید رهبانی در نقش «محمد» بی نظیر بود. سایر جوان‌ها هم از جمله پندار اکبری، مجید نوروزی، عرفان ابراهیمی و علی افشار، به خوبی از پس کار برآمدند.

باید به جوان‌ها بها داده شود و اعتماد کرد تا بتوانند کار سنگین تری هم انجام دهند و نگاه خود آقای افشار هم همین هست که میدان برای جوان‌ها فراهم شود تا خودشان را امتحان کنند.

من از همکاری با بازیگران جوان گاندو خیلی خوشحال بودم و کارشان را دوست داشتم و در کنارشان هم فوق العاده لذت می بردم و تجربه خوبی برای من بود.

*شامگاه دوشنبه، قسمت آخر سریال گاندو پخش شد و به اتمام رسید. خودتان از نتیجه و ماحصل کار راضی بودید؟

من این اثر را فوق العاده دوست داشتم و کار عالی بود. کارگردانی، تصویربرداری، فیلمنامه، بازی‌ها و ضرب‌آهنگ و ریتم تندی داشت که اثر را متمایز کرد.

ضرب‌آهنگ کار یکی از نقاط قوت سریال گاندو بود. در هر قسمت، هفتصد هشتصد کات داشت و این نشان می دهد چه ضرب‎آهنگ خوب و مناسبی را برای آن در تدوین اثر اعمال کردند.

یکی از نکات ویژه‌ای هم که جناب افشار به عنوان کارگردان در واقع عنوان می کرد، ضرب‌آهنگی بود که باید در کار لحاظ می شد و این موضوع در اثر مشخص بود.

*به عنوان پرسش پایانی، بازخوردهای مردمی نسبت به کلیت سریال گاندو چطور بود؟

مردم، گاندو را دوست داشتند و نیاز واقعی جامعه ما می دانستند و خیلی دوست داشتند این اتفاقات و حقایقی که از آن مطلع نبودند، آشکار شود.

برخورد مردم فوق العاده خوب بود، در کامنت هایی که برای ما در صفحات مجازی می گذارند، از علاقه به این سریال می گویند و کار را خیلی دوست داشتند. بسیاری از افرادی که با تلویزیون قهر کرده بودند و اساساً پای تلویزیون ایران نمی‌نشستند، خوشبختانه با پخش این سریال آشتی کردند و پای تلویزیون نشستند. این گفته من نیست و گفته خیلی‌ از افرادی است که برای ما کامنت می‌گذارند و در کوچه و خیابان ما را می‌بینند و می‌گویند. این موضوع مایه خوشحالی و افتخار و سعادت برای من است که در خدمت این اثر بودم.