‌به گزارش «شهر بیست» به نقل از ایبنا، همایش نکوداشت‌ استاد سید ابوالقاسم حسینی ژرفا نویسنده، مترجم، شاعر، پژوهشگر، ویراستار و استاد دانشگاه با حضور نویسندگان، شاعران و اندیشمندان حوزه و دانشگاه در سالن شیخ طوسی ساختمان ستادی دفتر تبلیغات اسلامی قم برگزار شد.

*استاد ژرفا از ستارگان حوزه‌های علمیه در ادبیات است

حجت‌الاسلام سید ابوالحسن نواب رئیس هیئت امنای دانشگاه ادیان و مذاهب در سخنانی اظهار کرد: آقای ژرفا را کسی از ژرفا نمی‌شناسد، همه ظاهرش را می‌بینند. ایشان خیلی عمق دارد اما آنچه در ظاهرش می‌بینیم یک دنیا صفا و صداقت و صراحت است و همدلی و همراهی که در کار دارد.

وی تأکید کرد: استاد ژرفا این سال‌ها دست ما را در مدرسه اسلامی هنر گرفت و هیچ وقت خودش را مانعی در راه ما قرار نداد و هیچ منیت و خود محوری نداشت.

نواب ادامه داد: سر ماندگاری مثنوی، سعدی و حافظ در بین همه شعرا چیست؟ چون این‌ها خودشان را به قرآن گره زدند و قرآن هم کتاب ماندگاریست این‌ها هم ماندگار شدند. شعر ژرفا در تاریخ خواهد ماند، چون شعرش به قرآن و حدیث و محتوای غنی اسلامی گره خورده است. شعر ایشان به کتاب ابدیت گره خورده است.

رئیس هیئت امنای دانشگاه ادیان و مذاهب، تصریح کرد: همه به حوزه انتقاد می‌کنند اما چرا برآیند حوزه در تولیدات فرهنگی نقصی ندارد و سرآمد است؟ درست است که سازمانی همکاری نمی‌کند اما تک ستاره‌هایی در حوزه هستند که بار همه را بر دوش می‌کشند. حوزه در ادبیات کم دارد اما یکی مثل محدثی و ژرفا ظهور می‌کند و یک نقیصه را در حوزه برآورده می‌کنند. آقای ژرفا یکی از آن ستاره‌هاست که ضعف حوزه را در زمینه ادب و قلم جبران می‌کند.

*‌ژرفا پیشکسوت‌سازی نکرد

در ادامه حجت‌الاسلام امیر جوان آراسته رئیس دانشکده عرفان دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: همه ما یک ارادت قبلی و قلبی به استاد داریم و این فرصت را برای دانشگاه ادیان مغتنم می‌دانیم. توفیق داشتم سال‌ها در محضر استاد باشم و سال‌های اخیر روابط نزدیک‌تری بود و در جنبه‌های مختلف از ایشان یاد گرفتم و آموختم.

وی بیان کرد: جنبه‌های علمی، پژوهشی، ترجمه‌ای و ساحت اخلاق و ادب و تواضع و حسن و خلق ایشان به یاد ماندنی و تاثیرگذار است. در عرصه مباحث علمی حقوق را در دانشگاه بهشتی خواند و بعد از آن پیشنهاد خوبی در دانشگاه‌های تهران داشت اما فضای دانشگاه را رها کرد و به حوزه آمد.

رئیس دانشکده عرفان دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: چون استاد ژرفا گمشده‌ای داشتند اینجا به دنبال آن آمدند. این نشان می‌دهد انسانی که هدفمند کار کند وقتی به حوزه می‌آید یک سیر برای خودش تعریف کرد.

جوان آراسته تأکید کرد: مفید بودن این نیست که در جریان‌های شناخته شده باشید. انسان می‌تواند مفید باشد و جریان آفرین باشد به جای اینکه جریان‌ها او را با خود ببرند. ایشان فتح باب کردند، خودش را فدا می‌کند تا مسیر جدیدی برای علاقه‌مندان باز کند. یکی از برکات استاد همین ترجمه «الغدیر» بود که سالیان متمادی برای این اثر گران سنگ وقت گذاشت. الغدیر یکی از آثار باقیات الصالحات ایشان خواهد بود که قریب ۱۰ سال از بهترین دوران زندگی خودش را برای آن صرف کرد با دقت ترجمه کردند.

وی در پایان گفت: ایشان استاد پیشکسوتی هستند که پیشکسوت‌سازی نکردند و این یکی از جلوه‌های اخلاقی استاد ژرفاست.

*سه ضلع شهر خدا

در ادامه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابوالقاسم حسینی ژرفا در سخنانی با تشکر و قدردانی از کسانی که این مراسم را برگزار کردند، اظهار کرد: در این فرصت، از خالص‌ترین رؤیا سخن بگویم؛ رویایی که دیریست با من است و هر چه قلم و قدم زده‌ام، در همین حوالی بوده: رؤیای شهر خدا. شهر خدا کجاست؟ چه شکلی است؟ چه رنگی است؟ چه ابعاد و اضلاعی دارد؟ در رؤیای من، شهر خدا سه ضلعی است: یک ضلعش زیبایی است، دیگری دانایی، و سوم پارسایی. شهر خدا برای من یعنی ترکیب متوازن این سه ضلع.

وی ادامه داد: دانایی را علم به بشر هدیه می‌کند. پارسایی را دین، و زیبایی را هنر. هنر البته فقط به معنی هنرمند بودن نیست؛ بلکه یعنی نگرش زیبا و لطیف به جهان هستی؛ نگرشی که از ورای زبری‌ها و درشتی‌ها، لطافت‌ها و ظرافت‌ها را می‌جوید و می‌یابد. علم اگر زیبا نباشد، خطرناک می‌شود، همان طور که دین اگر زیبا نباشد، انسان را به بند می‌افکند.

ژرفا تصریح کرد: علم وقتی دانایی راستین می‌آورد که هنر آن را تلطیف کند و از زمختی قواعد خشک و حساب و کتاب‌های سودجویانه درش بیاورد. وگرنه میشود موشک و می‌ریزد روی خانه‌های مردم. دین هم وقتی پارسایی و پیراستگی فردی و جمعی می‌آورد که با هنر درآمیزد. این آمیختگی دین و هنر، دو جنبه دارد: یکی به فهم دین مربوط می‌شود و دیگری به اجرای آن.

مترجم کتاب «الغدیر» گفت: در فهم دین، هنر این اثر بزرگ را دارد که نمی‌گذارد برداشت بدون لطافت و ظرافت از متون دینی، آدمیزاد را از لذت‌های پاک و طیّب زمینی محروم کند. کسی که دین را از پنجره جمال می‌نگرد، اگر فقیه شود یا محدث یا متکلم یا مفسر یا فیلسوف و یا عارف، آن را زیبا می‌شناسد و به دیگران نیز زیبا می‌شناساند. نگاه جمالی به دین، آن را مزاحم شادی و آبادی و آزادی دنیای انسان نمی‌داند، بلکه دین را راهنمای انسان می‌داند تا هم در حد عالی به این موهبت‌های بزرگ دنیایی دست یابد و هم به نحوی آن‌ها را به کار گیرد که مانع سعادت آخرتش نشود.

‌این شاعر و نویسنده یادآور شد: جنبه دوم پیوند دین و هنر، به اجرای دین مربوط می‌شود. مجریان دین هنگامی که نگاه زیبافهم داشته باشند، روح احکام دین را به درستی تشخیص می‌دهند و به آن روح، جسم و پیکر مناسب با هر زمینه و زمانه، می‌دهند. کسی که دین را زیبا نفهمد، این حقیقت ساده بدیهی را درنمی‌یابد که خدا از رهگذر همه این شریعت‌ها و حکم‌ها و شایست‌ها و نشایست‌ها، حفظ کرامت انسان را خواسته است. پس اگر دین طوری اجرا شود که کرامت انسان خدشه بردارد، فلسفه اصلی آن زیر سؤال خواهد رفت.

این استاد دانشگاه بیان کرد: با کمال تواضع، عرض می‌کنم: در آن مثلث که گفتم، هنر واقعاً یک ضلع است. اما معمولاً معرفان دین، وقتی به سراغ هنر می‌روند، آن را به عنوان یک ضلع متوازن با اضلاع دیگر، قبول نمی‌کنند. آنان هنر را ابزاری در خدمت دین می‌خواهند. به همین دلیل، هم به دین آسیب می‌زنند و هم به هنر. جفا در حق هم دین و هم هنر، آن است که هنر را ابزار کنیم در خدمت دین.

حسینی ژرفا ادامه داد: هنر هم‌دوش و هم‌نشین دین است و البته از این هم‌دوشی و هم‌نشینی، این فایده بزرگ هم حاصل می‌شود که دین و هنر به یکدیگر یاری برسانند، اما نه از نوع یاری ابزاری. ابزار، چیزی است که هر وقت کارش داری، به سراغش می‌روی و هر وقت کارت با آن تمام شد، می‌اندازی‌اش گوشه‌ای تا خاک بخورد. اما دین و هنر بدون یکدیگر، جانی را آباد نمی‌کنند و چراغی را برنمی‌افروزند. در حال همنشینی دین و هنر است که دیندار می‌تواند با چراغ لطافت و مدارا، جهان را به صلح و صلاح دعوت کند.

وی در پایان گفت: در راهی که پشت سر نهادم، نخستین آموزگار عشق و هنرم پدرجانم، مادر داغدیده‌ام، معلمان و استادانم، و همراهان همدلم مرا دستگیر بودند که خدا دستگیرشان باد. خاص‌تر و سزاتر، البته، سهم عظیمی است که همسر و دختران نازنینم دارند، به ویژه همسر بهتر از جانم که همواره دستبوسش هستم. چند دهه دور از هیاهو، کنجی نشستن و قلم زدن، صبوری خاص می‌خواهد و این صبوری، بی‌همراهی خانواده مهربان و شکیبا رقم نمی‌خورد.

خاطرنشان می‌شود در پایان این مراسم از سال‌ها تلاش علمی، فرهنگی و ادبی استاد ابوالقاسم حسینی ژرفا تجلیل و قدردانی شد.