شناسایی کرونا خدمت تاریخی قم به کشور بود/ حقیقت را فدای مصلحت نکردیم/ واکسنهراسان به هیچ صراطی مستقیم نیستند
شهر بیست/ سرویس اجتماعی _ محبوبه آقانوری: زمستان ۱۴۰۰ است و ایران در میانه ششمین پیک کرونایی قرار دارد. بعد از فروکش کردن تب سویهای به نام دلتا، حالا سویهای به نام اُمیکرون اوج گرفته و همچنان متخصصان معتقدند واکسن تنها راه کاهش مرگومیر است. از بیمارستانها خبر میرسد بیشتر آنهایی میمیرند که واکسن نزدهاند. گویا اما این دلیل نمیشود که واکسنهراسان دست از مقاومت بردارند و مردم استان قم همچنان در رتبه آخر واکسن زدهها قرار دارند.
این روزها با دو سالگی شناسایی ویروس کرونا در قم گره خورده و حالا دوباره نگاهها به این شهر است. شهری که دو سال قبل بار یک کشور را بر دوش کشید و با شجاعت و صراحت و صداقت از تشخیص یک ویروس مرموز خبر داد.
دکتر محمدرضا قدیر در حالی شهریورماه دوسال قبل ریاست دانشگاه علوم پزشکی قم را به عهده گرفت که کمتر از سه ماه بعد ویروسی به نام کووید-۱۹ در جهان همهگیر شده بود و دیر یا زود به ایران هم میرسید. او معتقد است خدمتی که استان قم در تشخیص ویروس کرونا به نظام جمهوری اسلامی کرد، بینظیر و تاریخی بود.
خدمتی که البته برای قمیها خیر نکرد و به قیمت آزار و اذیتهای کلامی حقیقی و مجازی تمام شد و عدهای هرچه توانستند به مردم این شهر تاختند و حتی قم را منشأ کرونا دانستند. این در حالی است که به گفته رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی قم، «قم اولین جایی نبود که درگیر کرونا شد. همزمان استانهای دیگر هم درگیر بودند ولی در قم، برای نخستینبار تشخیص داده شد. همان روز ۳۰ بهمن همزمان از استانهای دیگر هم تماس میگرفتند و گزارشهایی مشابه به وزارت بهداشت میدادند.»
دکتر قدیر حالا قریب به دو ماه است که دوران مسئولیتش به عنوان ریاست دانشگاه علوم پزشکی قم به پایان رسیده و مشغول طبابت در مراکز درمانی قم است. او فوق تخصص کبد و گوارش دارد و در ظهر یکی از روزهای سرد بهمنماه در بخش آندوسکوپی بیمارستان شهید بهشتی به گفتوگو با خبرنگار «شهر۲۰» نشست تا به بهانه دو سالگی اعلام شیوع کرونا از تجربههای دو سالهاش درباره مدیریت کرونا بگوید.
*از ابتدای مسئولیت شما آغاز کنیم. شهریورماه دوسال قبل رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم شدید و کمتر از سه ماه بعد ویروس کرونا عالمگیر شد. به نظر خودتان کمی بد شانس نبودید؟!
از نظر من این یک امتحان الهی بود نه یک بدشانسی! فرصتی بود که خداوند پیش روی ما قرار داد تا بتوانیم بهتر به مردم خدمت کنیم، اگرچه در این مدت عزیزان زیادی را از دست دادیم که برای ما خیلی سخت بود اما فرصتی بود تا شاید توانسته باشم رسالتم را نسبت به مردم عزیزمان انجام دهم.
*به هر حال با یک پدیده نادر مواجه شدید و در واقع عملاً تجربهای در این زمینه نداشتید. چطور این بحران را مدیریت کردید؟
بله همینطور است. شما وقتی در یک نبرد نظامی هستید، هم خاکریز را میبینید و هم دشمن روبهروی شماست اما در تقابل با ویروس اینچنین نیست. ویروس پیچیدهای که تازه آمده بود و ممکن بود درون هر یک از ما باشد، آن هم با یک ماهیت نامعلوم و آن سطح از شیوع. بنابراین نه آمادگی داشتیم نه امکانات لازم. بالأخره در دیگر بحرانها مثل سیل معمولاً یکی دو روز قبل آمادگی نسبی ایجاد میشود، اما این ویروس به ناگاه آمد و کشور را درگیر کرد و ما اصلاً هیچ شناختی از آن نداشتیم. دوران سختی بود واقعاً!
*آیا به دلیل همین ناشناخته بودن ویروس بود که در ابتدای همهگیری کرونا، اظهارنظرهای متناقض با واقعیت، چه از طرف شخص شما و چه از سمت سایر مقامات بیان میشد؟ حرفهایی که کمتر هشداری بود و بیشتر سعی میشد به جامعه آرامش داده شود. مثلاً اینکه گفته میشد مردم نگران نباشند کرونا مثل سرما خوردگی است یا مرگ و میرش کمتر از آنفولانزاست.
ما واقعاً با مردم همیشه شفاف بودیم. این را فراموش نکنید در مورد بحث سلامت هیچگونه لاپوشانی یا رودربایستی نداشتیم. شما ببینید وقتی روز چهارشنبه ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ به ما اعلام شد که تست کرونای ۲ نفر مثبت است در کمتر از یک ساعت، بدون هماهنگی با هیچ کجا، تأکید میکنم هیچکجا (جز مقامات استان و وزارت بهداشت)، اعلام عمومی کردیم.
*منظورتان از هیچ کجا، نهاد ریاست جمهوری است؟
بله. با هیچ یک از قوا. چون مسئله سلامت شوخیبردار نیست و ما در بحث سلامت با کسی مماشات نداریم. این سیاست در کل دوران مسئولیت من وجود داشت. به هر بحران یا مشکلی بر میخوردیم همه را با مردم در میان میگذاشتیم.
بخش مهمی از اظهارنظرهایی هم که اشاره کردید در آن اوایل بیان میشد، چون کسی ویروس را نمیشناخت. به عنوان مثال اگر به یاد داشته باشید در آن اوایل روی ضد عفونی کردن سطوح خیلی بحث میشد و خیلیها تلاش بر رعایت داشتند اما الان دیگر این بحث چندان مطرح نیست.
*خود شما در روزهای نخست شیوع کرونا در مصاحبهای گفته بودید مردم در جاهایی که در معرض نیستند ماسک نزنند، چون ماسک زدن باعث عفونت میشود!
بله خب. پیشتر هم گفتم اطلاعات ما کامل نبود. ولی من تا آنجا که به یادم دارم همیشه تأکید داشتم مردم ماسک بزنند و این مسئله را جدی بگیرند.
*شما در یکی از گفتوگوهای خود بر استفاده از ماسکهای ستشده با لباس تأکید کردید که با این حرف شما خیلی شوخی شد اما گویا رفتهرفته خیلی هم جدی گرفته شد!
بله همینطور است. ماسک الان جزو سبک زندگی مردم شده است. شما این را به طور ملموس در جامعه میبینید. به هر حال سعی کردیم که در زمانی که در خدمت مردم بودیم صادقانه و شفاف صحبت کنیم. همچنین سعی شد بحث های کارشناسی، علمی، آموزشی و بحثهای فرهنگی را در کنار بحثهای درمانی داشته باشیم و این جزو سیاستها و تأکیدات من بود.
*در این گفتوگو بارها بر اصل صداقت و شفافیت تأکید کردید. قبل از ۳۰ بهمنماه شنیدهها حاکی از فوت افرادی با علائمی شبیه کرونا در قم بود. خیلیها این را از گوشه و کنار شنیده بودند. هیچ وقت این حساسیت برای دانشگاه علوم پزشکی ایجاد نشد که این موارد را پیگیری کند؟ به هر حال مجموعه شما به عنوان متخصصین امر در جریان شیوع جهانی کرونا بودند و میدانستند دیر یا زود کرونا به ایران هم خواهد رسید.
ببینید کرونا یک بیماری ناشناخته بود. در تاریخ ۲۹ بهمن ۹۸، تیمی از وزارت بهداشت به بیمارستان کامکار قم آمد که ما تا ساعت یک نیمه شب به همراه آنها در بیمارستان بودیم. بیمارانی با اختلالات تنفسی میآمدند که ریههای آنها درگیر بود و ما حتی بدون ماسک معاینهشان میکردیم. واقعاً فکر نمیکردیم مبتلا به کرونا باشند. نه تنها ما که کارشناسان وزارت بهداشت هم تا شب ۳۰ بهمن میگفتند ممکن است آنفولانزای غیر معمول باشد.
*به نظرتان کمی عجیب نیست؟ به هر حال اغلب کشورهای دنیا در حالت آمادهباش قرار داشتند و همه میدانستند چنین پدیدهای وجود دارد!
منظور من این است که بیماریای ناشناخته بود دیگر. ولی به هر حال ما نمونهها را فرستادیم وزارت بهداشت و کارمان را انجام دادیم. مشکوک هم شده بودیم ولی خود کارشناسان وزارت بهداشت هم میگفتند ممکن است آنفولانزای غیر معمول باشد و کرونا در تشخیصهای بعدی آنها قرار داشت.
در آن روزها کسی بیماری را نمیشناخت و از طرفی اطلاعرسانی چین در این خصوص خیلی ناقص بود و اطلاعرسانی درستی نشده بود. باور کنید خدمتی که استان قم و وزارت بهداشت در روز ۳۰ بهمن ۹۸ به کل کشور و نظام جمهوری اسلامی کرد بینظیر بود و باید گفت برگ زرینی در نظام جمهوری اسلامی رقم خورد.
ما این موضوع را بدون هیچگونه مماشاتی اعلام کردیم در حالی که دو روز بعد انتخابات مجلس شورای اسلامی را در پیش داشتیم و مطمئن بودیم ممکن است خیلی از مقاومتها جلوی این اعلام باشد اما باز هم جز با وزارت بهداشت با هیچکس هماهنگ نکردیم.
*به انتخابات اشاره کردید. دانشگاه علوم پزشکی قم یکی از نهادهای مهم و تصمیمساز در ابلاغ دستورالعملهای کرونایی بود. نظر شما در خصوص برگزاری انتخابات چه بود؟
یکی از پیشنهاداتی که من دادم تعویق برگزاری انتخابات در قم بود ولی به هر حال چون کرونا ویروس ناشناختهای بود و مسئولان هم این ویروس نمیشناختند، فکر نمیکردند قضیه آنقدر جدی باشد؛ در نهایت اراده استان بر این بود که انتخابات برگزار شود.
*یعنی به رأی و نظر دانشگاه علوم پزشکی توجهی نشد؟
این را نباید بگذاریم به حساب اینکه چه کسی مقصر است. این موضوع بخاطر عدم شناخت از ویروس بود و آن موقع هم هنوز خیلی فراگیر نشده بود.
*اولین خبر کرونایی در ایران از قم مخابره شد. این را شما به حساب شفافیت میگذارید. آیا همین شفافیت برای قم تبعات نداشت؟ نظیر قمهراسیهایی که بوجود آمد یا بیحرمتیهایی که به شهروندان قمی شد.
این را توجه داشته باشید که قم اولین جایی نبود که درگیر شد. همزمان استانهای دیگر هم درگیر بودند ولی در قم، برای نخستینبار تشخیص داده شد. همان روز (۳۰ بهمن) که آقای جانبابایی معاون درمان وزارت بهداشت در قم حضور پیدا کرد، همزمان از استانهای دیگر هم تماس میگرفتند و گزارشهایی میدادند ولی ما در قم نمونههای مشکوک را زودتر فرستادیم و زودتر تشخیص داده شد.
*ولی در نهایت قم خاستگاه کرونا اعلام شد. شما تا چه اندازه با مسئولان وزارت بهداشت در مورد این موضوع صحبت کردید که اذهان عمومی فکر نکنند قم منشأ کرونا بوده است؟
خودتان دیدید که با گذشت زمان کاملاً مشخص شد که قم خاستگاه ویروس کرونا نبود. همزمان استانهای دیگر هم درگیر بودند ولی ما در قم با ارسال زود هنگام تست توانستیم نمونه مثبت را بار اول در قم تشخیص دهیم.
*شما چند روز بعد از اعلام تشخیص کرونا در قم اعلام کردید که به کرونا مبتلا شدید. شاید جزء اولین مسئولانی بودید که از ابتلای خودتان خبر دادید. شما در آن مقطع واقعاً کرونا گرفتید یا به دلیل حواشی یکی از مصاحبهها خانهنشین شدید؟
در روزهای ۲۹ و ۳۰ بهمن در اورژانس بیمارستان کامکار، چند بیمار را با درگیری دو طرف ریه ویزیت کردم و چون آشنا به وضعیت نبودم، بدون ماسک این کار را انجام دادم. احتمالاً از آنجا بود که درگیر شدم و از روز چهارم علائمم بیشتر و ریه راستم درگیر شد که در نهایت در منزل تحت درمان قرار گرفتم.
*شما در قرنطینه و تحت درمان بودید که دکتر علی ابرازه قائم مقام دانشگاه علوم پزشکی قم شد. این اتفاق تصمیم شما بود یا وزارتخانه بدون در نظر گرفتن نظر شما، آقای ابرازه را معرفی کرد؟
من با وزیر مشورت کردم و با یکدیگر به این نتیجه رسیدیم. به هر حال مدیریت کرونا باید مدیریت میدانی باشد. به همین دلیل با وزیر به توافق رسیدیم تا پایان دوران قرنطینه، کسی را جایگزین خود در میدان کنم. با این حال ما با هم در تماس بودیم و آقای ابرازه در میدان بودند. ایشان خیلی زحمت کشیدند.
*شما در چندین نوبت گلایههایی از همراهی نکردن دستگاههای استان با خواستهها و تصمیمات مجموعه بهداشت و سلامت استان داشتید. چه کسانی با شما همکاری نمیکردند؟
ما نگاه سلامت محور داشتیم و اولویت و هدفمان حفظ سلامت مردم بود اما به هر حال نهادهای دیگر هم وظایف خاص خودشان را دارند و مثل ما به قضایا نگاه نمیکردند.
*به طور مشخص بگویید کدام نهادها در نقطه مقابل تصمیم دانشگاه علوم پزشکی بودند؟
نمیشود اسم برد. اکنون وقت اسم بردن نیست. در کل باید بگویم برخی نهادها این حساسیت سلامت را درک نمیکنند. از نظر ما جان آن کودکی که در دور افتادهترین نقطه کشور قرار دارد هم مهم است و ما متولی آن هستیم، ولی دیگر نهادها، رسالت دیگری دارند و حرفهای ما و حساسیت کار ما را خیلی متوجه نمیشدند.
*ولی استاندار وقت که ریاست ستاد مبارزه با کرونا را هم به عهده داشت بارها تأکید میکرد که بر مبنای نظر کارشناسی متخصصین و دانشگاه علوم پزشکی تصمیمگیری میکند.
البته من تأکید دارم که تیم استانی ما تیم هماهنگ و خوبی بود. من واقعاً در مجموع از عملکرد ستاد مبارزه با کرونای استان راضی بودم. آقای سرمست استاندار وقت و مدیرکل مدیریت بحران قم، واقعاً همکاری و حمایت میکردند و تصمیمات حوزه سلامت بر اساس تصمیمات ما بود.
تأکید میکنم که همگی هماهنگ بودیم و خوب کار میکردیم. گلایهای که من داشتم از بعضی از نهادها و سازمانها بود. به هر حال سازمانها و ادارات مختلف با ما همکاری نمیکردند. شاید چون حساسیت امر را درک نمیکردند. هر یک نفری که مبتلا میشد واقعاً یک خانواده را درگیر میکرد. این حساسیت را ما درک میکردیم نه آنها.
پیک پنجم که همان درگیری سویه دلتا بود، پیک بسیار سختی بود، به طوری که ما سهماه شبانه روز درگیر بودیم و اگر همکاری و همدلی استانی و استاندار نبود، واقعاً به مشکلات اساسی بر میخوردیم. این در شرایطی بود که حتی یک نفر پشت درهای بیمارستان نماند. من در آن شبها اگر ۳۰ یا ۴۰ تخت خالی نمیشد، خوابم نمیبرد برای اینکه بتوانم فردا صبح پاسخگو باشم. گاهی ما ساعت یک نیمه شب جلسه میگذاشتیم که تخت آماده کنیم. الحمدلله یک نفر پشت درهای بیمارستان نماند.
در سویه دلتا میزان نیاز به اکسیژن دو برابر زمان شیوع ویروس نوع ووهان بود و اکسیژن تمام شده بود. شخصاً با رانندههای کامیون حمل اکسیژن تماس میگرفتم و پیگیری میکردم.
*به کمبود تجهیزات اشاره کردید. در آن اوایل که کمبود ماسک بود، شما میگفتید مردم نگران نباشند اما مدتها با مشکل مواجه بودند یا دیگر کمبودهایی مثل دستگاه اکسیژن و تجهیزات بیمارستانی که وجود داشت.
ما از تهدید کرونا در قم یک فرصت ساختیم. در این دوران سه بیمارستان در قم افتتاح شد. بیمارستان امیرالمؤمنین(ع)، بیمارستان تنفسی شهدای ارتش و بیمارستان مادر در بخش خصوصی که حداکثر تسهیلات و مجوزها به این مراکز داده شد تا سریعتر راهاندازی شوند.
در همین دو سال تجهیزات زیادی در مراکز درمانی نصب شد. درجه اداری دانشگاه از تیپ ۳ به تیپ ۲ ارتقا پیدا کرد و مسائل دیگر که سعی کردیم در عین حال که به کرونا میپردازیم، دانشگاه هم درجا نزند. اینها همه با وجود مشکلات مالی زیادی بود که پشت سر میگذاشتیم. باید به شما بگویم ما بعضی روزها فقط ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان پول «رمدسیویر» میدادیم.
*در مورد کمبود ماسک و نارضایتی مردم چه کردید؟
توجه داشته باشید که وزارت بهداشت متولی توزیع ماسک نیست. توزیع ماسک به عهده وزارت صمت است و خود ما مصرفکننده بودیم و هستیم. در آن روزها نه شرکتهای تولیدی ماسک مثل امروز فعال بودند و نه واردات وجود داشت و نه گروههای جهادی شکل گرفته بودند. خدا را شکر طولی نکشید که همه آمدند و همت کردند و مشکل مرتفع شد.
*شما بازدیدهای زیادی از بیمارستانها داشتید. گفته شده که شما یک شب دویست بیمار را ویزیت کردید. این حجم از بازدیدها ضرورت داشت؟
ما به عنوان لیدر و مدیر مجموعه اگر از بیماری بترسیم و از میدان خارج شویم، بقیه از ما حرفشنوی نخواهند داشت. مدیریت ما مدیریت پشت میز نبود. ما مدیریت میدانی کردیم که قم سربلند بیرون آمد.
یادم نمیرود یکی از شبها تمام تختها پر بود و ما دنبال این بودیم بیمارانی را که کمی حال مساعدی دارند مرخص کنیم. آن شب ۲۰۰ بیمار کرونایی شهید بهشتی را ویزیت کردم تا بتوانم چند نفر را مرخص کنم که فردا تخت خالی داشته باشیم. به هر حال کار کردن در قم خیلی سخت است. توقعات خیلی بالاست و مشکلات زیاد است. تنوع و تکثر ملیتها و افکار و عقاید خیلی زیاد است و این کار را سخت میکند.
*تا چه اندازه این تنوع و تکثر باعث ایجاد اخلال در کار شما میشد؟ آیا شکستهشدن درب حرم و تمکین نکردن شیوهنامههای بهداشتی از سوی یک عده به همین موضوع برمیگشت؟
قبل از پاسخ به این سؤال واقعا جا دارد از تولیت آستان مقدس حضرت معصومه(س) و تولیت مسجد مقدس جمکران و معاونانشان که حداکثر همکاری را با ما داشتند، تشکر کنم. همانطور که میدانید در قالب توافقنامهای که این عزیزان با آقای استاندار امضا کردند، حرم و مسجد جمکران به صورت موقت تعطیل شدند. همچنین مدیر حوزههای علمیه که واقعاً انسانی عاقل، عالم و منطقی بودند. لذا ما در مراجع اصلی حوزوی هیچ مشکلی نداشتیم بلکه مشکل یک سری از افرادی بودند که به مسائل علمی و سیاستهای بهداشتی توجه نمیکردند.
ما الان در قم نهضت ضد واکسن داریم. در صورتی که مقام معظم رهبری خودشان در این امر پیشرو بودند. همچنین تمام مراجع نیز واکسن زدند اما یک عده باز هم مقاومت میکنند. این مقاومتها در اوایل اعلام کرونا هم بود منتها به بهانههای دیگر. بعضیها اصلاً کرونا را قبول نداشتند. ما از تستهای مثبت و این همه درگیری و فوتی میگفتیم اما باز مقاومت میکردند.
در مقطعی یک سری داروی غیرعلمی میآوردند و ما مدتی درگیری داشتیم و انرژی صرف میکردیم که به آنها بقبولانیم این داروها باید مجوز سازمان غذا و دارو را داشته باشند و ما نمیتوانیم هر دارویی را به بیمار بدهیم. به هر حال این افراد باید یک جا را به عنوان نهاد مرجع قبول داشته باشند. سیاستگذار هم در این زمینه وزارت بهداشت است. ما از این دست مشکلات در قم زیاد داشتیم.
*کمی در مورد آمار جانباختگان به ما بگویید. گاهی دیده میشد آمار رسمی فوتیهای روزانه با آنچه که در غسالخانهها یا آرامستانها میگذشت، بسیار متفاوت بود. آیا آمارها واقعی بود؟
ما همیشه آماری را که اعلام میکنیم، طبق آمار فوتیهای بیمارستانهاست و از آمار فوتیها در منازل یا سایر اماکن اطلاعی نداریم. از طرفی اعلام آمار فوتی بیمارستانها فرایندی سیستماتیک دارد و دست افراد نیست و باید یک روندی را طی کند، بنابراین از دقت لازم برخوردار است.
*چرا هیچ وقت آمار تفکیک شدهای از افرادی که بهرغم تزریق واکسن فوت میکنند، داده نمیشد؟
در حال حاضر تنها راه حل موجود برای کنترل بیماری تزریق واکسن است و این نکته قابل تأمل است که از وقتی کادر درمان واکسینه شدند، ما حتی یک مورد فوتی هم نداشتیم که این آمار نشاندهنده اهمیت موضوع تزریق واکسن است و در حال حاضر نیز اکثر قریب به اتفاق فوتیها افرادی هستند که واکسن نزدهاند.
*جایی گفته بودید خاطرات روزنوشت دارید. قصد دارید آنها را منتشر کنید؟
هنوز به انتشارش فکر نکردم. چون بیشتر دلنوشته است و شاید قابل انتشار نباشد. البته ممکن است بعدها اگر فرصتی پیش آمد و فراغبال پیدا کردم، آنها را ویرایش کنم و در اختیار عموم قرار دهم اما در حال حاضر چنین تصمیمی ندارم.
*شما مدیریت پنج پیک کرونایی را در پرونده دارید. با توجه به اینکه در پیک ششم کرونا قرار داریم، آیا مدیران جدید دانشگاه علوم پزشکی قم برای مشاوره یا استفاده از تجربیات شما درخواستی داشتند؟
من برای رئیس جدید دانشگاه علوم پزشکی قم آرزوی موفقیت میکنم. ایشان از همکاران بسیار خوب من هستند و هر زمان کمکی نیاز باشد، ما به عنوان سرباز در خدمتشان هستیم.
*این یعنی در این مدت از شما کمک نخواستند؟
هنوز چیز قابل توجه یا درخواستی در حد کارشناسی نشده است. به هر حال آنها تازه شروع به کار کردند اما اگر هر کمکی خواسته شود ما اینجا به عنوان سرباز نظام و عضو هیئت علمی دانشگاه در خدمت خواهیم بود. من هر چه که داشته باشم، در طبق اخلاص میگذارم.
*عکاس: محمد رفیعی موحد
*گزارش تصویری کامل این گفتوگو را «اینجا» ببینید.
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در پایگاه منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
محمدرضارضانژاد
تاریخ : ۳۰ - بهمن - ۱۴۰۰
سلام علیکم جناب دکتر محمدرضا غدیر ..از زحمات و لطف و تلاش واقعا خستگی ناپذیر حضرتعالی واقعا تشکر..و احرتان با خدا واقعا زمانهای بسیار سخت را سپری کردید..خیلییییییییی بزرگوار و دلسوز و پرتلاش بودید..
پشتیبانی سایت
تاریخ : ۳۰ - بهمن - ۱۴۰۰
سلام و عرض ادب. دیدگاه شما منتشر شد.