به گزارش «شهر بیست» به نقل از روابط‌عمومی حوزه هنری قم،‌ با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی فلاحتی و محمدرضا آزاد و جمعی از علاقه‌مندان، نشست مأخد شناسی متون دینی با رویکرد خلق روایت‌های هنری صبح پنجشنبه ۲۰ آبان ماه ۱۴۰۰ در سالن آسمان حوزه هنری قم برگزار و هم‌زمان به صورت زنده در سایت دانشگاه سوره منتشر شد.

در ابتدای این نشست، محمدرضا آزاد مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد ادبیات نمایشی در مقدمه‌ای به اهمیت دین در زندگی انسان اشاره کرد و گفت: ادیان به دلیل ریشه داشتن در باور انسان‌ها بسیار تأثیرگذارند و سطح تاثیر عمیقی دارند. ادیان فراگیر هستند و آموزه‌های آنها موضوع و فرم‌های بسیار زیاد و متنوعی را در بر می‌گیرد. ادیان موضوعاتی را مطرح می‌کنند که راهبردهای بسیاری را در زندگی بشر دارد.

وی در ادامه به ظرفیت‌های دین اسلام در حوزه تولید آثار هنری و دراماتیک اشاره کرد و گفت: بعضی ویژگی‌های دین اسلام باعث شده تا در حوزه خلق روایت‌های هنری بسیار مهم و قابل توجه باشد. از جمله ویژگی وحدت در کثرت آن و یا رویکرد آیینی وسیعی که دارد. در این عرصه فرهنگ شیعه و مذهب تشیع ظرفیت‌های بسیاری دارند.

آزاد در ادامه به دیگر قابیلت‌های دین اسلام در حوزه روایت‌گویی اشاره کرد و گفت: تاریخ اسلام تاریخی پر کشش است و ما در مورد تک‌تک ائمه و علمای دین سیر تاریخی و روایی گسترده و طویلی داریم. این باعث وسعت منابع در دسترس‌مان شده‌است.

 وی در ادامه به برخی موانع قرابت و بهره‌مندی از منابع دینی در خلق روایت‌های هنری از جمله؛ عدم قرابت ادبیات و قالب‌های منابع تحقیقی با قالب‌های هنری، فاصله میان محققین دینی و هنرمندان و حساسیت‌های موجود در این عرصه اشاره کرد.

این مدرس دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد:‌ فقه ما بستر مناسبی برای شکل‌گیری درام دارد. فقه شرایطی را ایجاد می‌کند که آن شرایط بسترهای مناسبی برای شکل‌گیری داستان ایجاد می‌کند. برای نمونه شما به حج نگاه کنید که چقدر داستان و روایت‌های جذاب از آن نقل شده‌است.

*قرآن ۹۰۰ داستان با موضوعاتی متنوع دارد

در ادامه این نشست حجت الاسلام‌والمسلمین فلاحتی مدرس حوزه و دانشگاه به اهمیت داستان در انتقال مفاهیم دینی اشاره کرد و گفت: بسیاری از اصول اعتقادی ما بر اساس داستان‌هایی‌ است که می‌خوانیم، آن چیزی که می‌شنویم و آنچه می‌بینیم. ما آنچه هستیم که می‌شنویم و به آن اعتقاد داریم. داستان‌ها و اشعاری که می‌شنویم در شخصیت ما تاثیر می‌گذارد، بنابراین باید از محتوایی که در معرض آن قرار می‌گیریم مراقبت کنیم.

وی در تشریح اهمیت این موضوع به روایتی از امام محمد جواد (ع) اشاره کرد و گفت: از آن بزرگوار روایتی موجود است که روایتی بنیادی و کلیدی در حوزه غنا و البته آثار هنری‌ است. ایشان می‌فرمایند: هر کس به سخن کسی گوش دهد او را در حد معبود خود بالا برده‌است. کسی که به موسیقی شخص دیگری گوش می‌دهد یا به نمایش او یا روایت او از موضوعی می‌نگرد یا گوش می‌دهد، اگر محتوای آن الهی باشد آن شخص به سوی خدا گرایش پیدا می‌کند و اگر شیطانی باشد به سوی شیطان.

این پژوهشگر حوزه و دانشگاه در ادامه در اهمیت داستان گفت: داستان‌گویی مقدم بر اصول اعتقادی و فلسفی ماست. مسائل اعتقادی مانند قرآن لب طاقچه است که گاه‌گداری سراغ آن می‌‎رویم اما آنچه در ذهن ما ماندگار است، داستان است و به‌همین خاطر در قرآن هم از همین ابزار استفاده شده است. قرآن کریم معقولات بسیاری دارد اما در همین قرآن ۸۵۰ تا ۹۰۰ داستان داریم که مضامین متنوعی از داستان‌های اجتماعی،‌ سیاسی، تاریخی تا عاشقانه دارد. قرآن منبع بزرگی‌ برای استفاده هنرمندان است و دست آنها را در انتخاب باز می‌گذارد. در واقع خدای ما خدایی داستان‌گوست.

وی همچنین به معرفی برخی منابع که می‌تواند مورد اقتباس و استفاده هنرمندان قرار بگیرند اشاره کرد. برخی از این منابع عبارت بودند از: فروغ ابدیت، سیره پیشوایان،‌ مادران چهارده معصوم، الخصائص العباسیه، النفاحب الرحمانیه، ‌احکام داستانی، زنان مردآفرین، زنان دانشمند، نقش زنان در حماسه عاشورا، قصص الانبیاء، داستان پیامبران، کامل الزیارات، احتجاج،‌ رهیافتگان تشیع، مجموعه سه جلدی؛ ۴۰۰ موضوع ۲۰۰ داستان، سلحشوران طَف (داستان‌هایی از حماسه آفرینان کربلا)، مجموعه دو جلدی آینه‌داران آفتاب و مقتل المعصومین.‌