شهر بیست/ سرویس فرهنگ و هنر _ محمد مهدی عنایت‌پور: تا چند سال قبل نام و نشان مهدی جعفری در سینمای ایران بیشتر به عنوان مدیر فیلمبرداری دیده می‌شد. «به وقت شام» حاتمی‌کیا، «دهلیز» شعیبی، «خط ویژه» کیایی و «اتوبوس شب» کیومرث پوراحمد از جمله فیلم‌هایی بودند که در این سال‌ها با دوربین مهدی جعفری ضبط شده بودند.

حالا چند سالی می‌شود که جعفری به وادی کارگردانی قدم گذاشته و در حال فیلمسازی است. او بعد از ساخت دو تله فیلم «نقش و نقاش» و «بلوگا»، چهار سال قبل «ایستگاه اتمسفر» را ساخت اما عمده شهرت او به کارگردانی «۲۳ نفر» فیلم تحسین شده جشنواره سی‌وهفتم برمی‌گردد. فیلمی که نگاه جدیدی به دفاع‌مقدس داشت و گروهی از رزمندگان نوجوان ایرانی را روایت می‌کرد که در جریان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۱ به اسارت نیروهای عراقی درآمدند.

این فیلمساز اهوازی دو سال بعد از ساخت «۲۳ نفر»، حالا سومین فیلم بلند سینمایی‌اش را راهی جشنواره سی‌ونهم کرده که «یدو» نام دارد. فیلمی که حال و هوای مشابهی با فضای «۲۳ نفر» دارد و روایتگر برشی از داستان محاصره تلخ آبادان در روزهای آغاز جنگ است. جعفری در این فیلم نگاهی به جنگ‌زدگی و آوارگی مردم جنوب کشور در روزگار حصر دارد. 

جعفری قصه این فیلم را از یک مجموعه داستان کوتاه به نام «زخم شیر» نوشته صمد طاهری اقتباس کرده و این سوی آتش یعنی روزگار مردم کوچه و خیابان را در دوران حصر آبادان در یک فیلم بلند به تصویر کشیده است.

«یدو» که داستان پسر نوجوانی به همین نام با بازی «میلاد صویلاوی» است، پس از مرگ پدر نقش ستون خانواده را برعهده دارد و در کنار مادر با بازی «ستاره پسیانی»، حمایت از خواهر و برادر کوچکتر نیز روی دوش اوست. خانواده‌ای که در آغاز جنگ برخلاف بیشتر ساکنان آبادان تصمیم می‌گیرند، در خانه و شهر خود بمانند.

«یدو» اولین فیلمی بود که در روز نخست سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر در سینما ونوس قم به روی پرده رفت. سید روح الله حسینی از فیلمسازان قمی درباره این فیلم می‌گوید: «یدو» بر خلاف «۲۳ نفر» که کار قوی‌ای در عرصه سینمای دفاع مقدس و کودک و نوجوان بود، به نوعی عقب‌گرد و پسرفت در کارنامه جعفری محسوب می‌شود.

آن‌طور که حسینی می‌گوید «یدو» یک اثر کاملاً معمولی و به‌نسبت «۲۳ نفر»، ضعیف است. این فیلم بیشتر بیشتر برای جشنواره فیلم کودک و نوجوان مناسب بود و هیئت داوران شاید خواستند یک اثر هم از ژانر کودک و نوجوان در میان آثار جشنواره باشد که این فیلم را انتخاب کردند.

این فیلمساز قمی درباره بازی بازیگران «یدو» هم معتقد است که بازی ستاره پسیانی قابل قبول بود و احتمالاً نام او در میان نامزدهای بخش بهترین بازیگران زن قرار خواهد داشت.

رضا ابوذر رئیس انجمن سینمای جوانان قم هم با حسینی هم‌نظر است که این فیلم در حد جشنواره فجر نبود و اعتقاد دارد که «یدو» یک فیلم معمولی بود و یک قصه ساده داشت که می‌خواست بگوید مردم شهر آبادان با همه وجود دفاع کردند.

ابوذر درباره ساختار فیلم هم معتقد است که ساختار این فیلم به شدت در گروی سادگی محتوا بود. کارگردانی خاص و خارق العاده‌ای نداشت چون با توجه به محتوا و فیملنامه‌ای که وجود داشت، کار دیگری نمی توانست انجام بدهد و قصه آن‌قدر پیچیده و دراماتیک نبود که بخواهد مانور بیشتری دهد.

این فیلمساز دفاع مقدسی قم در عین حال «یدو» را برای رده سنی کودک و نوجوان مناسب می‌داند و می‌گوید که نوجوانان زیادی در دوران دفاع مقدس خوش درخشیدند و به عشق به وطن در دوران جنگ شگفتی‌ها خلق کردندند. این فیلم برای نوجوانان ساخته شده است.

به گفته رئیس انجمن سینمای جوانان قم، «۲۳ نفر» قصه دراماتیک‌تری از «یدو» داشت و سومین فیلم مهدی جعفری در کارنامه او یک قدم رو به جلو نیست.