به گزارش «شهر بیست» به نقل از روابط عمومی حوزه هنری قم، کتاب «شیر دارخوین» زندگی‌نامه شهید جواد دل آذر با حضور نویسنده اثر فاطمه دولتی، منتقد ادبی محمد علی رکنی و جمعی از علاقه‌مندان به داستان و تاریخ شفاهی در محفل «نقد روایت» نقد و بررسی شد.

*کتاب «شیر دارخوین» ۱۲ نوبت دورخوانی شد

در ابتدای این محفل محمد غفاری در جایگاه مجری کارشناس به معرفی کتاب پرداخت و آن را روایتی داستانی دانست که علی‌رغم آنکه روایت‌هایی مستند و واقعی دارد اما به حوزه داستان نزدیکتر است، به همین علت در این جلسه از نقطه نظر داستانی به آن پرداخته می‌شود.

در ادامه فاطمه دولتی به مراحل آماده‌سازی کتاب اشاره کرد و گفت:« این کتاب زندگی‌نامه جواد دل آذر از شهدای شاخص قم است که نگارش آن دی ماه ۱۳۹۶ به من پیشنهاد شد. برای نگارش اثر، علاوه بر محتوا و گفتگوهایی که موجود بود،‌ احتیاج به مصاحبه های تکمیلی داشتم این پروسه ۸ تا ۹ ماه طول کشید و در این مدت با دوستان، ‌هم‌رزمان و خانواده ایشان گفت‌وگوهایی داشتیم.»

وی در ادامه خاطر نشان کرد: «شهید دل آذر زندگی پرفراز و نشیب جذابی داشتند که منحصر به دوران دفاع مقدس نبود. کتاب پیش از انقلاب و با ورود ایشان به ارتش شروع می‌شود. از مشکلات کارهای دفاع مقدسی این است که دست و پای نویسنده بسته است. در رمان لطافت‌ها و شیطنت‌هایی وجود دارد که معمولاً خانواده و نزدیکان شهید نمی‌پسندند. روی شهید دل آذر هم حساسیت خاصی بود به همین خاطر کار نوشته شده ۱۲ نوبت دورخوانی شد تا به این متن رسیدیم.»

*شهید دل آذر شخصیت پر شر و شوری دارد و زمینه‌های پرداخت زیادی دارد

در بخش نقد نیز محمدعلی رکنی نویسنده شناخته‌شده و مدرس داستان‌نویسی در ابتدای سخنانش تاکید کرد: «باید درباره قهرمانان ما کتاب،‌ مستند و فیلم خلق شود تا نه تنها در یادها بمانند که ارزش کارهایش هم به نسل‌های بعد منتقل  شود. نسل ما احتیاج به الگوهای اینچنینی دارد. شهید دل‌آذر ویژگی‌هایی فردی دارد از جمله جسارت و شجاعت، که او را برای مخاطب جذاب می‌کند. ما در نوشتن داستان و رومان باید برویم سراغ ریشه‌ها و سنت‎ها و قهرمانان خودمان؛ اشخاصی که زندگی‌شان درام دارد و سوژه‌های مناسبی هستند برای نوشتن. ما تاریخ و عقبه‌ای داریم که درباره‌اش می‌توان نوشت. باید آسیب‌شناسی شود که چرا تا به حال آنقدرها سراغ شخصیت‌هایمان نرفته‌ایم.»

وی در ادامه خاطر نشان کرد: «کارهای اول در هر حوزه‌ای نواقصی دارد اما به هر حال این کارها مسیری را برای کارهای بعدی باز می‌کنند. مثل همین کار که اگر چه در ابتدای راه است اما قدم موفقی است. کتاب «شیر دارخُوین» ویژگی‌های خوبی دارد. مثلا نویسنده در گلچین زندگی شهید دل‌آذر انتخاب‌های خوبی داشته‌است. این کتاب از پیش از سربازی تا شهادت جواد دل آذر را در بر می‌گیرد و هم‌زمان است با اتفاقاتی مانند قیام ۱۵ خرداد، وقایع انقلاب و جنگ. و از آنجا که شهید دل آذر شخصیت پر شر و شوری دارد، اتفاقات زیادی اطرافش هست و زمینه‌های پرداخت زیادی دارد.»

*داستان باید چیزی بیشتر از روایت باشد

رکنی در ادامه گفت: «نکته خوب دیگر کتاب این است که نویسنده ذهن داستانی خوبی دارد. هر اتفاق روایت مستقلی دارد و هر خرده روایت در عین اینکه در خط سیری واحدی قرار می‌گیرد، استقلال روایت هم دارد.هر چند کتاب ایراداتی هم دارد. داستان جای تخیل است جایی که باید خلق کرد و حتی شخصیت‌هایی را به ماجرا اضافه کرد اما وقتی مثل این اثر یک خط روایتی دارید که ابتدا و انتها و اتفاقات مشخصی دارد، دست نویسنده بسته می‌شود. داستان باید چیزی بیشتر از روایت باشد. در یک اثر داستانی تخیل باید به پرواز درآید. برای اینکه به شخصیت اصلی نزدیک شویم باید به درونش برویم و گاهی با تردید یا احساس‌هایی چون حسادتی که بعدا باعث پشیمانی او می‌شود روبه‌رو شویم. این به باورپذیری و هم‎ذات پنداری توسط مخاطب کمک می‌کند. برای این کار باید تعصبات درباره شهیدان شکسته شود تا دست داستان‌نویس باز شود و بتواند حال و هوای اتفاقات و شخصیت را در اثرش دربیاورد.»

وی در بخش دیگر از سخنانش افزود: «با اینکه نویسنده اثر یک خانم هستند اما فضاهای مردانه جنگ و انقلاب و شخصیت مردی که در بستر اتفاقات بوده خوب در آمده‎است. این نشان می‌دهد که ایشان بسیار به شخصیت شهید دل‌آذر نزدیک شده‌اند.»

نقد و بررسی کتاب «شیر دارخوین» که به همت حوزه هنری استان قم و سازمان بسیج هنرمندان استان برگزار شد، با پرسش و پاسخ حاضران و نویسنده اثر پایان یافت.