شهر بیست/ سرویس فرهنگ و هنر – محمد مهدی عنایت پور: چند روزی بیشتر از شناسایی ویروس مرموز چینی در قم نگذشته بود که دو مستندساز قمی جان‌شان را بر کف دست‌شان گذاشتند و دوربین‌ به‌دست راهی بیمارستان کامکار شدند. همان بیمارستانی که اولین بیماران کرونایی ایران را در دل خود جای داد و در آن روزها بیش از هر چیزی نامش با ترس و وحشت و مرگ هم‌ردیف شده بود.

جواد یقموری و مهدی امینی همان دو مستندسازی بودند که به عنوان اولین سازندگان مستندهای کرونایی آن‌قدر به کامکار رفتند و آمدند که سه مستند «گذر از مه»، «در خلوت شب» و «تنگ‌نای» را در آنجا متولد کردند.

مجموعه مستند ده قسمتی «گذر از مه» به تناوب آنتن‌های سیما را پر کرد، «در خلوت شب» در شانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت خوش درخشید و جایزه بهترین مستند کوتاه بخش مدافعان سلامت را شکار کرد و حالا «تنگ‌نای» رقیب ۲۴ مستند کرونایی چهاردهمین جشنواره «سینما حقیقت» شده است. جشنواره‌ای که از ۲۵ آذر کلید می‌خورد و تا دوم دی ادامه دارد.

جواد یقموری کارگردان «تنگ‌نای» درباره تولید این مستند می‌گوید: «روزهای اولی که داخل بیمارستان کامکار شدیم، یک سری کارهای کوتاه را تولید کردیم. ابتدا به نیت تولید مستند بلند به بیمارستان رفتیم اما بعد تصمیم گرفتیم کارهای کوتاه تولید کنیم، چون آن موقع در تلویزیون و رسانه‌ها فقط گزارش و خبر بود و هیچ مستندی دیده نمی‌شد.»

او ادامه می‌دهد: «بعد از آنکه یک سری کارهای کوتاه تولید کردیم، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از ما درخواست کرد یک کار بلند هم به ما بدهید. در موج اول کرونا، سه ماه داخل بیمارستان بودیم و بعد از آن نیز به طور مقطعی حضور داشتیم و فیلم را کامل می‌کردیم. فکر کنم چهار پنج ماهی طول کشید که ما این سوژه ها را دنبال کردیم و در مرحله تدوین، چون با حجم عظیمی از راش‌ها مواجه شدیم، تعدادی از شخصیت‌ها را حذف کردیم و با کمک «محسن فضلی» تدوینگر اثر به این قصه فعلی رسیدیم که نقش مهمی در شکل‌گیری این داستان داشت.»

یقموری درباره خط داستانی مستند ۷۵ دقیقه‌ای «تنگ‌نای» هم می‌گوید: «تنگ‌نای» قصه یک دختر جهادی داوطلب است که با کشمکش‌های درونی وارد بیمارستان می‌شود اما دچار تغییر و تحول شده و دیدگاه‌های او تغییر می‌کند. همزمان با سیر این داستان، به شخصیت یک پزشک هم پرداخته می‌شود»

این مستندساز درباره اینکه برای ورود به بیمارستان کامکار و تصویربرداری با چه موانعی مواجه شدید، عنوان می‌کند: «فضای بیمارستان پرخطر بود و به همین دلیل فقط بنده و آقای امینی از میان عوامل تولید، به بیمارستان می رفتیم. خوشبختانه به ما اعتماد داشتند و مانع خاصی وجود نداشت و همکاری خیلی خوبی از سوی روابط عمومی و حراست دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان صورت گرفت.»

یقموری که سال گذشته به عنوان تدوینگر «نه کوچک نه بزرگ»، «سینما حقیقت» را تجربه کرد و حالا امسال به عنوان کارگردان در مهم‌ترین جشنواره مستند ایران حضور دارد، درباره اینکه گفته می‌شود مستند او احتمالاً یکی از شانس‌های دریافت جایزه جشنواره است، می‌گوید: «مشخص نیست، در هر صورت مستندسازان قم در حال دیده شدن هستند و تهرانی‌ها باید بپذیرند که شهرستانی‌ها هم می‌توانند آثار خوب تولید کنند. کسانی که «تنگ‌نای» را دیدند واکنش مثبتی داشتند حالا دیگر مانده به نظر داوران و سیاست‌گذاران جشنواره که چه نظری داشته باشند.»

او که پیش‌تر «اوشو گوروی ثروتمندان»، «مجتهد لاری» و «برادری» را با دوربین مستند قاب گرفته و با «برادری» چندین جشنواره خارجی را تجربه کرده، درباره متفاوت بودن سازوکارهای داوری جشنواره «سینما حقیقت»، می‌گوید: «مستند «برادری» در بیشتر از ۱۰ جشنواره خارجی پذیرفته شد اما سینما حقیقت این مستند را نپذیرفت، سازوکار این جشنواره متفاوت است. همین حالا هم به نظر ما، «تنگ‌نای» می‌توانست در بخش «مسابقه ملی» باشد اما نمی‌دانیم چرا در این بخش قرار نگرفت».

چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران مشهور به «سینما حقیقت» امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا، در چهار پلت‌فرم «نماوا»، «فیلیمو»، «هاشور» و «تیوا» به طور آنلاین مجازی و نمایش بر خط (آنلاین) برگزار می‌شود.