شهر بیست/ سرویس فرهنگ و هنر _ یاسر ولیا بیدگلی: نشست نقد کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» اثر محمد سرور رجایی با حضور نویسنده این کتاب و احمد مدقق از محققان افغانستان به‌ عنوان منتقد، در سالن اجتماعات غدیر اداره کل کتابخانه های عمومی  استان قم برگزار شد.

محمد سرور رجایی، با اشاره به شهادت ابوالفضل کربلایی‌پور، ایرانی اهل یزد در جهادِ هرات افغانستان اظهار داشت: این شهید امروز در آرامستان بزرگ شیخان مدفون است و هنوز آن سنگ قبر قدیمی که روی آن نوشته شده، با ۱۳ تن از هم‌ر‌زمان خود در هرات به شهادت رسیده است، خودنمایی می‌کند.

وی سپس از مجاهدت‌های افغانستانی‌ها در هشت سال دفاع مقدس یاد کرد و گفت: قبل از اینکه نگارش کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»‌ را آغاز کنم هیچ مجموعه‌ای کار روایت‌گری، علمی و تحقیقاتی در مورد مجاهدت‌های این مجاهدان انجام نداده بود و ‌بنده به مسئولان جبهه فرهنگی مطالعات انقلاب اسلامی پیشنهاد دادم که با توجه به اینکه تاکنون هیچ اثری در مورد حضور ایرانی‌ها در جهاد اسلامی افغانستان و حضور افغانستانی‌ها در دفاع مقدس ایران اسلامی نوشته نشده است، می‌توانیم با تهیه یک کتاب متفاوت اثر فرهنگی جدیدی را به جامعه مخاطب ارائه دهیم.

نویسنده کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» با اشاره به اینکه در ارائه تاریخ شفاهی با مشکلاتی از جمله جمع‌آوری اطلاعات مستندات روبه‌رو بوده‌ایم، مطرح کرد: بنده به صورت غیرقانونی برای جمع‌آوری اسناد و مدارک به افغانستان رفتم تا بتوانم بخشی از وصیتنامه‌های شهدای افغانستانی را که در خاک‌ها دفن شده بود پیدا کنم.
 

رجایی با بیان اینکه بسیاری از خاطرات و مطالب کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» را با اشک و بغض نوشته‌ام، عنوان کرد: خاطرات مردانی که دردهای آن‌ها مغفول مانده بود در این کتاب جمع‌آوری شده است و یکی از علت‌های دلنشین بودن خاطرات همین دردها و اخلاص ها است.

وی افزود: امروز نیز جوانان ایرانی و افغانستانی در کنار جوانان دیگر ملل اسلامی در جبهه سوریه حضور دارند و نقش‌آفرینی می‌کنند و ما به هر میزانی که این اشتراک‌ها را برجسته کنیم صمیمت و همدلی مسلمانان را بیشتر می‌کنیم.

این نویسنده و چهره فرهنگی تصریح کرد: دشت لیلی بخشی از ولایت افغانستان است که مردم این کشور خاطرات تلخ و شیرینی از آن دارند، بنده برای نام کتاب ماه‌ها فکر کردم با این تصور که به دنبال نامی باشم که اگر افرادی دوست نداشته باشند کتاب را بخوانند با انتخاب این عنوان با مجاهدت ایرانی‌ها و افغانستانی‌ها و شرایط آن دوران سخت، بیشتر آشنا شوند.
 

رجایی اظهار داشت: این کتاب روایت عاشقانه‌ای است که گذر از رنگ‌ها و ملیت‌ها دارد و تنها به فرمان امام خمینی(ره) لبیک گفته و در جبهه حق علیه باطل حضور یافتند تا جایی که امروز می‌توانیم با نگاه به رشادت‌های آن‌ها بگوییم که در دفاع مقدس ایران و جهاد اسلامی افغانستان، ما از اشتراکات عبور کردیم و به مرز خون شریکی رسیدیم.

رجایی با بیان اینکه خاطرات افغانستانی‌ها مغفول مانده و به آن‌ها پرداخته نشده است، تصریح کرد: اگر خاطرات مجاهدان افغانستانی‌های دفاع مقدس حفظ نشود، بخشی از خاطرات دفاع مقدس زمین خواهد ماند و از یادها فراموش می‌شود و در این زمینه مسئولان نظام اسلامی ایران و افغانستان وظایف سنیگی را بر عهده دارند.

احمد مدقق، منقد اثر، با بیان اینکه جنس مقاومت به شکل‌های مختلفی خود را نشان داده است، بیان کرد: موضوع مجاهدان جبهه مقاومت ریشه در فرهنگ و آیین ما دارد به همین علت زنده نگه‌داشتن آن موضوعی بسیار مهم است. وی یادآور شد: برای اینکه متوجه شویم در کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» چه اتفاقی افتاده است باید کارکرد و تاثیرگذاری روایت‌گری و روایت‌نویسی را مورد بررسی قرار دهیم، مفاهیمی وجود دارد که نمی‌توانیم آن‌ها را مشاهده کنیم، فردی که می‌خواهد عشق را نشان دهد لیلی و مجنون را خلق می‌کند تا ما با عمق جان خود این عشق را درک کنیم و اگر ما به دنبال ارائه مفهوم استقامت هستیم باید شهیدان را معرفی کنیم.

مدقق روایت را بازتاب صادقانه، عمق و ژرف از تحولات درون جامعه و خانواده‌ها دانست و افزود: کار مهم روایت این است که بسیاری از مفاهیم انتزاعی را به یک مصداق و وجود عینی قابل لمس و درک تبدیل می‌کند به همین علت ما می‌توانیم آن را با عمق جان خود بفهمیم.

این محقق افغانستانی اظهار داشت: اینکه ما آثار روایت‌گونه همانند داستان و رمان را در مقابل آثار پژوهشی قرار دهیم عادلانه نیست چراکه هر کدام از این موارد کارکرد جداگانه‌ای دارند و آثاری که به صورت مستند روایت‌گری می‌کنند نه تنها در مقابل آثار پژوهشی نیستند بلکه می‌توانند منابع معتبر و مستندی برای پژوهشگران باشند.

وی با اشاره به اینکه روایت‌گری مجاهدت رزمندگان جبهه مقاومت باید تبدیل به یک رستاخیز شود، گفت: اگر نتوانیم فرهنگ جهاد و شهادت را به‌عنوان یک میراث بزرگ فرهنگ و دینی به آیندگان منتقل کنیم در قبال آن‌ها مسئول خواهیم بود.

در پایان این نشست، ضمن تقدیر از نویسنده و منتقد کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون»، از خانواده‌های شهدای مدافع حرم طاهر قربانی، علی ناطقی، سید امین حسینی و یحیی رحمانی و همچنین خانواده شهدای ۸ سال دفاع مقدس سید محمدتقی حسینی و سید حیدر موسوی تجلیل و تقدیر به عمل آمد.

همچنین فرزندان دختر شهیدان صفر علیزاده، یحیی عظیمی، عنایت‌الله حسینی و محمد قاسمی به مناسب روز دختر نیز در این مراسم هدایایی را دریافت کردند.

کتاب «از دشت لیلی تا جزیره مجنون» را می‌توان اولین اثر پژوهشی جدی درباره حضور رزمندگان افغانستانی در دفاع مقدس دانست که در ۵۲۸ صفحه و با ارائه مستندات تصویری، خاطرات رزمندگان افغانستانی را روایت می‌کند و تحقیق و پژوهش آن، ۱۰ سال طول کشیده است.
 

گفتنی است، رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در دیداری با محمدسرور رجایی نویسنده این کتاب از نگارش این اثر تقدیر کرده‌اند.

یادآور می شود، نشست نقد و بررسی کتاب به همت اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قم و با مشارکت و همکاری فعال حوزه هنری قم، سازمان بسیج هنرمندان، سازمان بسیج ادارات استان قم، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اداره‌کل حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قم برگزار شد.