به گزارش «شهر بیست»، دوازدهمین جلسه از سلسله نشست‌های حافظ‌‌‌خوانی استاد حسن عزیزی، با موضوع بررسی مفاهیم عرفانی و اخلاقی در اشعار حافظ، به همت کانون نویسندگان قم در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد. 

در این جلسه، استاد عزیزی با محوریت آثار حافظ، به بررسی مفاهیم عرفانی، اخلاقی و فرهنگی در شعر این شاعر بزرگ پرداخت و آن را با اشعار دیگر شاعران کلاسیک ایرانی همچون سعدی و فردوسی مقایسه کرد.

استاد ادبیات فارسی در بخشی از سخنان خود، به مفهوم «کم‌آزاری» که در آثار شاعران ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد، اشاره کرد. وی ضمن تحلیل ابیاتی از حافظ و سعدی، خاطرنشان کرد: «رستگاری انسان در گرو بی‌آزاری و عدم آسیب رساندن به دیگران است. حافظ نیز، مانند سعدی و فردوسی، بر اصل کم‌آزاری یا بی آزاری تأکید دارد و بزرگ‌ترین گناه در فرهنگ ایرانی را مردم‌آزاری می‌داند.»

وی همچنین به این موضوع پرداخت که بی‌آزاری تنها شامل انسان‌ها نمی‌شود، بلکه حیوان‌آزاری و تخریب طبیعت نیز در فرهنگ کهن ایرانی به‌شدت مذموم شمرده شده است.

در ادامه جلسه، عزیزی با اشاره به جنبه‌های عرفانی اشعار این شاعر پارسی‌گوی ایرانی به شرح و توضیح این دیدگاه پرداخت که حافظ به‌عنوان یک عارف، صلح و آرامش را موجب پیشرفت کشورها و راه خوشبختی و رستگاری انسان‌ها می‌داند.

وی با نقل ابیاتی از حافظ، مانند «ای نور دیده صلح به از جنگ و داوری»، تأکید کرد که فرهنگ ایرانی از دیرباز بر اساس صلح و دوستی بنا شده و در ادبیات کلاسیک ایران نیز صلح به‌عنوان راه پیشرفت جوامع معرفی شده است.

این نشست همچنین به بررسی نمونه‌هایی از اشعار عارفانه حافظ اختصاص داشت. استاد عزیزی غزل «دوش دیدم که ملایک در میخانه زدند» را به‌عنوان نمونه‌ای از عرفان عاشقانه حافظ تحلیل کرد و گفت: «عرفان حافظ، عرفانی عاشقانه است که در آن، عشق به خدا و انسان‌دوستی محور قرار می‌گیرد. این نوع عرفان، با عرفان زاهدانه و خشک متفاوت است و روح زندگی و نشاط در آن جریان دارد.»

در پایان، عزیزی بر لزوم بازگشت به فرهنگ اصیل ایرانی و آموزه‌های شاعران بزرگ تأکید کرد و از حضار خواست که به مطالعه آثار حافظ، سعدی، مولانا و فردوسی به‌عنوان راهنمایی برای زندگی اخلاقی و انسانی بپردازند.

این سلسله جلسات حافظ‌خوانی به صورت هفتگی در قم برگزار می‌شود و هدف آن آشنایی هرچه بیشتر علاقه‌مندان با ابعاد مختلف اشعار حافظ و درک عمیق‌تر از مفاهیم عرفانی و فلسفی این شاعر بزرگ است.