شهر بیست/ سرویس اجتماعی _ محمد مهدی عنایت‌پور: شاید بسیاری از شهروندان قمی و زائران و مسافرانی که به زیارت حرم حضرت معصومه(س) مشرف می‌شوند، از وجود مزار دکتر محمد قریب پدر طب اطفال ایران در قبرستان شیخان بی‌اطلاع باشند.

دانشمندی که هم اولین متخصص اطفال در ایران بود، هم به عنوان بنیان‌گذار دانش نوین پزشکی کودکان در ایران شناخته می‌شود و هم اولین کسی بود که تعویض خون را در ایران انجام داد و از پایه‌گذاران سازمان انتقال خون ایران شد اما نام «محمد قریب» با همه اولین‌هایی که برای علم پزشکی ایران به ارمغان آورد، در شهری که خانه ابدی او شده غریب مانده و حتی از نام‌گذاری یک معبر شهری یا یک مرکز درمانی به نام این چهره مطرح پزشکی دریغ شده است.

شاید اگر یکی از افتخارات کسب شده محمد قریب را یک دانشمند غیر ایرانی در یک کشور خارجی داشت، سردیس او را می‌ساختند و او را تکریم می‌کردند اما در شهر قم به این چهره مطرح علم پزشکی و نخبه ایرانی بی‌توجهی شده است.

محمد قریب در خانواده‌ای‌ گرکانی (آشتیانی) در سال ۱۲۸۸ متولد شد و درس‌خوانده دبستان سیروس و مدرسه دارالفنون بود. او در ۱۸ سالگی به همراه جمعی از نخبگان ایرانی برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد و در این کشور جایزه لابراتوار تشریح دانشکده پزشکی را دریافت کرد.

سی‌ویک ساله بود که کتاب ارزشمند بیماری‌های کودکان را چاپ کرد. دو سال بعد از چاپ کتابش، نشان عالی دولت فرانسه را گرفت و به عنوان استاد در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد و اندکی بعد دانشکده طب اطفال دانشگاه تهران را راه‌اندازی و تا آخر حیات خود به عنوان رئیس این دانشکده فعالیت کرد.

تأسیس بیمارستان مرکز طبی کودکان به همراه دکتر حسن اهری به عنوان اولین بیمارستان تخصصی کودکان یکی از مهمترین خدمات این دانشمند ایرانی به شمار می‌رود.

تلاش‌های «محمد قریب» برای ارتقای سلامت کودکان و ابداع روش‌های نوین علم پزشکی آن‌قدر پررنگ بود و به چشم آمد که هم به پدر طب اطفال ایران مقلب شد و هم نشان «دانش» را از دانشگاه تهران و نشان «درجه اول فرهنگ» را از وزارت آموزش‌وپرورش دریافت کرد.

محمد قریب از مخالفان رژیم پهلوی بود و با وجود اینکه نام و آوازه او در دربار پیچیده بود اما از حضور در دربار پرهیز می‌کرد و بعد از کودتای ۲۸ مرداد پای بیانیه‌ای را امضا کرد که به سببش از دانشگاه تهران اخراج شد.

او که سال‌ها از بیماری سرطان مثانه رنج می‌برد، در سحرگاه اول بهمن ۱۳۵۳ در حالی که شصت‌وپنج سال داشت، در بیمارستان مرکز طبی کودکان که همان محل کارش بود، از دنیا رفت و طبق وصیتش، پیکرش برای خاک‌سپاری به مزار شیخان قم منتقل شد و آیت‌الله مرعشی نجفی از مراجع تقلید بر پیکر او نماز خواند.

حالا حدود نیم قرن از درگذشت دکتر محمد قریب، پدر طب اطفال ایران و خاک‌سپاری او در مزار شیخان شهر قم می‌گذرد اما تاکنون یک معبر شهری یا یک مرکز درمانی در قم به نام این دانشمند مشهور ایرانی نشده است.

از شهردار و اعضای شورای شهر قم انتظار می‌رود یکی از معابر مهم و پر تردد شهر را به نام این دانشمند فرزانه کرده و سردیس این دانشمند ایرانی را نیز در مسیر پیاده‌راه انقلاب یا پیاده‌راه ارم نصب کنند تا زائران و مسافرانی که در قلب شهر قم تردد می‌کنند و به زیارت حضرت معصومه(س) و قبرستان شیخان می‌روند، از وجود مزار دکتر محمد قریب در دومین قبرستان تاریخی جهان اسلام نیز آگاهی پیدا کرده و به نوعی غبار از نام و نشان این چهره فرهیخته علم پزشکی در قم زدوده شود.