شهر بیست/ سرویس فرهنگ و هنر _ محمد مهدی عنایت‌پور: شهردار قم شامگاه یکشنبه ۲۴ دی‌ماه در یک نشست متفاوت و صمیمانه پذیرای اهالی فرهنگ و هنر و ادبیات استان قم بود. نشستی که به ابتکار اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل شهرداری قم شکل گرفت و با استقبال هنرمندان در سالن رضوان شهرداری همراه شد و به مدت ۱۸۰ دقیقه ادامه یافت.

در این نشست که از ۶۳ هنرمند متشکل از هنرمندان پیشکسوت، روئسای انجمن‌های فرهنگی، هنری، ادبی، موسیقی و سینمایی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم، مسئولان واحدهای هنری حوزه هنری و سازمان بسیج هنرمندان استان و جمعی از فعالان فرهنگی و هنری دعوت شده بود، ۵۵ تن از اعضای خانواده بزرگ فرهنگ و هنر استان حضور داشتند.

از چهره‌های پیشکسوت حاضر در این گردهمایی می‌توان به حسنعلی یگانه بهمن، محمد علی مجاهدی، محسن مقدادی، اصغر نوبخت، محمد مهدی نوری، ناصر طاووسی، علی بیطرفان، ابراهیم سلیمانی، محمد حسین رازقی، حسن عنایتی و احمدرضا داوری اشاره کرد.

همچنین علی اصغر نظری حائل، امیرحسن حاجی ابراهیمی، حامد جلالی، روح‌الله داوری، سید مهدی میرغیاثی، علی سلطانی، وحید سلیمانی، سید محمد جواد شرافت، مرتضی عقیقی، محمد جلالیان، محمد تقی رحمتی، حنظله تاج‌الدینی، سید سلمان علوی، سید علی موسوی قافله باشی و امیر حسامی‌نژاد از دیگر هنرمندان شناخته‌شده حاضر در این جلسه بودند.

بخش نخست این نشست به ارائه گزارش سه معاون «معماری و شهرسازی»، «عمرانی» و «خدمات شهری» و روئسای دو سازمان «بهسازی و نوسازی اطراف حرم» و «سیما، منظر و فضای سبز» شهرداری قم گذشت و رئیس سازمان فرهنگی شهرداری نیز هم به دلیل کسالت و هم مدیریت وقت از سخنرانی صرف‌نظر کرد.

در ادامه نوبت به سخنرانی سید مرتضی سقائیان‌نژاد رسید و به هنرمندان حاضر در مراسم خیرمقدم گفت و هدف از تشکیل این نشست را جهاد تبیین در حوزه مدیریت شهری و هم‌اندیشی با اهالی فرهنگ و هنر و ادب دانست.

نکته حائز اهمیت این گردهمایی را باید تشکیل این نشست صمیمانه بعد از گذشت ۹ سال از زمان انتصاب سید مرتضی سقائیان‌نژاد به عنوان شهردار قم دانست، نشستی که هم به گفته هنرمندان حاضر در مراسم و هم اذعان خود شهردار قم نباید حدود یک دهه عقب می‌افتاد.

موضوعی که مورد اشاره سقائیان‌نژاد نیز قرار گرفت و او یکی از دلایل مهم تأخیر در برگزاری این نشست را عقب‌ماندگی قم در حوزه سخت‌افزاری و لزوم تمرکز مدیریت شهری برای توسعه زیرساخت‌ها عنوان کرد و گفت حالا که شهر قم به لحاظ توسعه زیرساخت شهری روی ریل قرار گرفته و در مسیر تحول قرار دارد، نگاه شهرداری به مسائل نرم افزاری معطوف شده و هنرمندان در این دوره می‌توانند مدیریت شهری را یاری دهند.

به گفته شهردار قم، هنرمندان با نگاه عمیق و دید قدسی و معرفتی خود می‌توانند در شهر مؤثر باشند، بویژه که شهر یک موجود زنده است و حضور پررنگ هنرمندان می‌تواند به شهرداری در تقویت کیفیت سلامت روحی و روانی شهروندان کمک کند.

سقائیان‌نژاد همچنین به مشکلاتی که شهرداری در حوزه معماری‌های غیر اصیل و تقلیدی روبه‌روست اشاره و بر لزوم استفاده از ظرفیت هنرمندان برای تقویت معماری اسلامی ایرانی و زیباسازی شهر تأکید کرد.

آن‌طور که شهردار قم عنوان کرد مهاجرپذیری باعث شده که علاقه و تعصب به قم در بخشی از شهروندان کمرنگ باشد که با تولید آثار هنری می‌توان تا حدود زیادی این نقیصه را جبران کرد.

بخش دوم این نشست نیز به بیان دغدغه‌های اهالی فرهنگ و هنر و ادب اختصاص داشت. امیرعلی عموزاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم نیز که در این جلسه حاضر بود از سخنرانی پرهیز کرد و وقت خود را در اختیار هنرمندان قرارداد.

*ضرورت معرفی مفاخر هنری و ادبی قم

محمد علی مجاهدی پدر شعر آیینی کشور در سخنان خود از توسعه قم در دوره مدیریت سید مرتضی سقائیان‌نژاد قدردانی کرد و گفت: دوستان هنرمند ما گلایه داشتند که شاید ۹ سال به طور پررنگ دیده نشدند، شاید شاعر و هنرمند در دوره سخت‌افزاری نتوانند نقش‌آفرین باشند اما حالا عصر همکاری با هنرمندان در دوره نرم افزاری فرا رسیده است.

یکی از خواسته‌های مهم این چهره مطرح شعر و ادبیات آیینی، معرفی بزرگان هنر و ادبیات قم به شهروندان و مسافران و زائران بود و با خواندن ابیات «چو دُر گرچه در بحر گنجه گمم/ ولی از قهستان شهر قمم/ به تفرش دهی هست تا نام او/ نظامی از آنجا شده نام‌جو»، گفت: ما حکیم نظامی را بر تارک ادبیات داریم، حکیم نظامی قم بوده اما ما نام او را پاس نداشتیم و یک دبیرستان را هم که در این شهر به نام او بود، تغییر دادند که برای اهل هنر دردآور است.

به باور استاد مجاهدی، بُعد مذهبی قم باعث شده تا سرمایه‌های هنری و ادبی کمتر دیده شوند: «بهترین شعرا و خوشنویسان و نقاشان در قم هستند و حیف نیست این هنرها و هنرمندان دیده نمی‌شوند؟ اهالی شعر و ادب انتظار دارند وقتی کسی وارد این شهر می شود با بزرگان هنر این شهر هم آشنا شود».

*عقب‌ماندگی قم در حوزه زیرساخت‌های هنری

ضرورت توسعه زیرساخت‌های هنری، خواسته مهم رئیس انجمن خوشنویسان قم در نشست صمیمانه با شهردار قم بود. آن‌طور که علی اصغر نظری حائل عنوان کرد زیرساخت‌های هنری قم برای ۵۰ سال قبل است و بیشتر انجمن‌های فرهنگی و هنری در یک فضای محدودی رسالت آموزشی خود را انجام می‌دهند و به اندازه تعداد و فضای بازارچه‌های میوه و تره‌بار ریحان، فضای کار ندارند.

اجرای نازل پروژه‌های زیباسازی شهر از دیگر انتقادات رئیس انجمن خوشنویسان قم بود و در این‌باره عنوان کرد: بیشتر پروژه‌های زیباسازی شهرداری به سبب مزایده و مناقصه و کمبود بودجه به هنرمندان نخبه قم واگذار نمی‌شود و همین باعث شده پروژه‌های زیباسازی در پایین‌ترین سطح هنری اجرا شود.

*آمادگی فیلمسازان قمی برای تولید آثار سینمایی

رئیس انجمن سینمای جوان قم نیز به حمایت‌های سقائیان‌نژاد از انجمن سینمای جوان اصفهان در دوره مدیریت در شهرداری اصفهان اشاره کرد و گفت: در آن زمان ۸۰ فیلم کوتاه فاخر تولید شد و اصفهان را سرآمد جشنواره‌های سینمایی کرد.

به گفته رضا ابوذر، ۵۰۰ فیلمساز در قم حضور دارند و با حمایت شهرداری می‌توانند آثار سینمایی با موضوع فرهنگ شهروندی تولید کنند.

*کتاب عکس ایثارگران و شهدای قم تدوین شود

همچنین حسن عنایتی، عکاس و مستندساز دوران دفاع مقدس از سید مرتضی سقائیان‌نژاد به سبب ایجاد عمران شهری به عنوان یک هنرمند یاد کرد و با اشاره به جمله معروف «اینجا قم است»، در سخنان مطایبه‌آمیزی عنوان کرد دوام آوردن در شهری که حاکمیت و مدیریت یکپارچه‌ای ندارد، یک هنر است که سقائیان‌نژاد داشته است.

خواسته این هنرمند قمی، حمایت شهرداری برای تولید و تدوین کتاب عکس ایثارگران و شهدای استان با استفاده از ظرفیت آرشیوی هنرمندان عکاس دوران جنگ بود.  

*لزوم اختصاص یک فرهنگسرا به انجمن هنرهای تجسمی

در ادامه وحید سلیمانی هنرمند نگارگر و مدیرعامل انجمن هنرهای تجسمی قم با اشاره به سی سال فعالیت این انجمن، از نبود حمایت برای تولید آثار فاخر و ماندگار در شهر گلایه کرد و عنوان داشت: نبود آثار ماندگار هنری در شهر قم خیلی به چشم می‌آید، به خصوص در بخش نگارگری و هنرهای ایرانی اسلامی و طراحی نقوش سنتی که قم حرف اول را می‌زند.

وی از شهردار قم درخواست کرد که یک فرهنگسرا را به انجمن هنرهای تجسمی اختصاص دهد و شهرداری با خرید از آثار هنرمندان قمی، هم اقتصاد هنر را تقویت کند و هم میراث و سرمایه هنری شهر حفظ شود.

*قم پاتوق هنری ندارد

ایجاد باغ هنر، راه‌اندازی پاتوق هنرمندان و حمایت از تولید آثار مستند به منظور معرفی محله‌های قدیمی قم سه خواسته محمد تقی رحمتی فیلمساز مستند از شهردار قم بود.

او همچنین اذعان داشت که شاید صد سال بعد اثری از سخت‌افزارهای شهری نباشد، اما سرمایه‌های فرهنگی و هنری و آثاری نظیر کتاب عکس قم باقی خواهد ماند و از شهردار به نیکی یاد خواهد شد.

*ضرورت معرفی بانوان مجاهد قمی

همچنین فرشته چترعنبری، نویسنده و جانباز ۵۵ درصد دفاع مقدس خواستار نام‌گذاری معابر و بوستان‌های شهری با نام بانوان مجاهدان و شهیده قمی شد.

اشرف درویش‌زاده عضو مؤسس انجمن طراحان مد و لباس استان قم نیز خواستار همراهی مدیریت شهری در برگزاری جشنواره‌ها و معرفی محصولات ایرانی اسلامی این انجمن از طریق سازه‌های تبلیغاتی شهرداری شد.

*تبلیغات شهری از آشفتگی رها شود

ضرورت نوسازی سازه‌ها و پیکره شهری در حوزه تبلیغات محیطی و استفاده از تکنولوژی روز دنیا در زمینه تبلیغات شهری نیز از سوی رئیس انجمن صنفی کانون‌های آگهی و تبلیغاتی استان قم مورد تأکید قرار گرفت.

به اذعان مجتبی قانونی، آشفتگی بصری و بی نظمی تبلیغات فرهنگی در سطح شهر دیده می‌شود و نبود وحدت رویه در طراحی‌ها و نبود یکپارچگی تبلیغات شهری در قم آسیب‌زاست و شهرداری در این زمینه باید ورود جدی‌تری داشته باشد.

*ضرورت نام‌گذاری معابر شهری به نام هنرمندان فاخر

علی سلطانی عضو هیئت مدیره انجمن هنرهای تجسمی قم نیز در سخنان خود به آبادانی و تغییر چهره شهر در سال‌های اخیر اشاره کرد و خواستار نام‌گذاری معابر شهری به نام هنرمندان و مفاخر قم شد.

او همچنین بر ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت هنرمندان و آموزشگاه‌های هنری برای تعریف پروژه هویت شهری تأکید کرد.

*ضرورت استفاده از ظرفیت نویسندگان برای روایت پیشرفت شهر

موضوع دیگری که در این نشست از سوی مهدی کرد فیروزجایی از نویسندگان قم مورد تأکید قرار گرفت، ضرورت استفاده شهرداری از ظرفیت نویسندگان توانمند شهر برای روایت پیشرفت مدیریت شهری بود.

به گفته این نویسنده، هیچ شهری به اندازه قم دارای این همه نیروی انسانی هنرمند نیست، هنرمندان خود را مدیون و بدهکار قم می‌دانند و مطالبه‌ای جز ادای دین به این شهر ندارند.

*لزوم پرهیز از خط‌کشی و باندبازی در حمایت از هنرمندان

اصغر نوبخت پیشکسوت هنر نمایش از دیگر هنرمندانی بود که مردم قم را قدرشناس خدمات ارزشمند مدیریت شهری در سالیان اخیر دانست و در مقابل مدیران شهری سر تعظیم فرود آورد. 

این هنرمند پیشکسوت همچنین از خط‌کشی بین هنرمندان توسط اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان فرهنگی شهرداری گلایه کرد و بر ضرورت حمایت از همه هنرمندان و نه فقط گروه‌ها و افراد خاص تأکید کرد.

نام‌گذاری و معرفی ۲۲ شهید هنرمند استان قم، خواسته دیگر این هنرمند شناخته‌شده قمی از شهردار قم بود و تأکید کرد هنرمند دست خود را به سوی کسی دراز نمی‌کند، بلکه مسئولان باید دست هنرمندان را برای همکاری بگیرند.

*جای خالی موزه هنرهای معاصر در قم

ابراهیم سلیمانی، رئیس انجمن عکاسان استان نیز خواستار انتصاب مشاور هنری به منظور ایجاد ارتباط بین هنرمندان شد و بر ضرورت جانمایی مکانی برای ایجاد موزه هنرهای معاصر در بلوار پیامبر اعظم تأکید کرد.

*شهرداری برای هنرمندان تئاتر سالن بسازد

مرتضی عقیقی از هنرمندان و فعالان هنر تئاتر نیز با اشاره به نبود سالن نمایش در قم، بر ضرورت ساخت و توسعه سالن‌های تئاتر توسط شهرداری تأکید کرد و گفت: در همه شهرهای دنیا، شهرداری‌ها متولی هنر تئاتر هستند.

اختصاص چند سازه تبلیغاتی به هنرمندان برای اطلاع‌رسانی رویدادهای هنری و اعلام موفقیت هنرمندان در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی و معرفی مفاخر هنری از دیگر خواسته‌های این فعال هنرهای نمایشی استان بود.

*قول شهردار برای ایجاد خانه هنرمندان

در ادامه این نشست، شهردار قم به بخشی از دغدغه‌ها و خواسته‌های هنرمندان پاسخ گفت. او متواضعانه به کوتاهی صورت گرفته در غفلت مدیریت شهری از ظرفیت هنر و هنرمندان اذعان کرد و گفت: «من از این جلسه بهره بردم و تأسف خوردم که ما در حقیقت غفلت داریم، خدا ان‌شاءالله ما را ببخشد که به دلیل درگیری در کارهای اجرایی، از بعضی موضوعات دیگر غافل می‌شویم. ما باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم، حفظ این سرمایه‌ها نشانه رشد است و اگر از این سرمایه‌ها نتوانیم حفظ و حراست کنیم، نشانه بی‌رشدی ما خواهد بود».

سقائیان‌نژاد از آمادگی شهرداری برای نام‌گذاری معابر و بوستان‌ها با نام فرهیختگان و هنرمندان مبرز و شهدای هنرمند استان خبر داد و از روئسای انجمن‌های فرهنگی و هنری و سازمان بسیج هنرمندان خواست نام هنرمندان مدنظر خود را به شهرداری پیشنهاد دهند.

او همچنین در پاسخ به خواسته چند تن از هنرمندان برای ایجاد پاتوقی برای هنرمندان، یکی از وظایف شهرداری را خرید خانه‌های تاریخی عنوان کرد و قول راه‌اندازی خانه هنرمندان را به اهالی فرهنگ و هنر و ادب استان داد.

شهردار قم در این باره به معاون معماری و شهرسازی و روئسای سازمان‌های فرهنگی شهرداری و بهسازی اطراف حرم دستور داد تا در اولین فرصت، محل مناسبی را برای راه‌اندازی خانه هنرمندان تملک کرده و در اختیار اصحاب فرهنگ و هنر قرار دهند.

حمایت از جشنواره‌های تخصصی و تلاش برای جانمایی مکان موزه هنرهای معاصر در صورت پیگیری و مشارکت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم از دیگر وعده‌های شهردار قم در این نشست بود. سقائیان‌نژاد همچنین به مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل شهرداری نیز بر ضرورت حفظ ارتباط با هنرمندان تأکید کرد و از پیگیری انتصاب مشاور امور هنرمندان خبر داد. 

مهدی کلانترزاده مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل شهرداری قم نیز در این نشست به آغاز طرح مطالعاتی راه‌اندازی مرکز اسناد و موزه شهرداری اشاره کرد و از آمادگی شهرداری برای برگزاری تور روایت پیشرفت با محوریت پروژه‌های عمرانی و میزبانی از دیگر فعالان عرصه فرهنگ و هنر و ادبیات در قالب دومین نشست صمیمانه شهردار قم با هنرمندان خبر داد.

عکس یادگاری سید مرتضی سقائیان‌نژاد با هنرمندان قاب پایانی نخستین نشست شهردار قم با اهالی فرهنگ و هنر و ادبیات استان بود.