به گزارش «شهر بیست» به نقل از ایسنای قم، لیلا ناصرپور در اولین نشست تخصصی همایش «بررسی اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری» که در تالار اندیشه دانشگاه قم برگزار شد، عنوان کرد: مبحث امروز ما این است که ابتدا باید موضوعات و پروتکل‌هایی که در مباحث درمان به صورت روتین انجام می‌شود مطرح و چالش‌هایی که در موضوع درمان ناباروری در مباحث فقهی وجود دارد، بررسی شود.

وی افزود: این همایش در سه محور اهدای تخمک، اهدای جنین و رحم اجاره‌ای است که از نظر فقهی بررسی خواهد شد.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد استان قم با بیان اینکه طبق آمار جهانی میزان شیوع ناباروری ۱۲ تا ۱۵ درصد گزارش شده است، اظهار کرد: نابارور به زوجی می‌گویند که یکسال برای بارداری اقدام کرده‌اند اما به نتیجه نرسیده‌اند؛ در سال ۱۳۹۸ وزارت بهداشت یک پیمایش ملی درخصوص شیوع ناباروری در کشور انجام داد که طی آن متوجه شدند شیوع ناباروری در زوج‌های ایرانی حدود ۲۰/۳ درصد بوده است.

ناصر پور تصریح کرد: از میان ۱۶ میلیون خانم همسردار بین ۱۵ تا ۴۹ ساله حدود ۳ میلیون زوج ناباروری اولیه و یا ثانویه را تجربه کردند، این آمار مختص سال ۱۳۹۸ است که بنابر علل مختلفی همچون بالاتر رفتن سن ازدواج و به تأخیر انداختن باروری این میزان تغییر کرده است.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد استان قم عنوان کرد: استان قم طبق این آمار جزء استان‌هایی بود که با میزان متوسط رو به بالای شیوع ناباروری مواجه بود، در روش‌های کمک باروری آن چیزی که در مراکز درمان انجام می‌شود این است که بتوانیم از سلول‌های جنسی خود زوج استفاده شود اما در برخی شرایط این امکان وجود ندارد و لذا باید یک اهدا کننده سلول جنسی وجود داشته باشد.

وی گفت: متأسفانه به دلایل مختلف از جمله یائسگی زودرس، شیمی درمانی، بیماری‌های ژنتیکی، عدم پاسخ به درمان ناباروری و بانوانی که دچار سقط‌های مکرر هستند، از جمله کسانی هستند که کاندیدای استفاده از تخمک اهدایی می‌شوند.

ناصرپور تاکید کرد: روش‌های اهدای تخمک که در مراکز انجام می‌شود می‌تواند یک عمل انسان‌ دوستانه و بدون دریافت هزینه و یا به صورت دریافت هزینه صورت گیرد، بحث‌های فقهی و حقوقی در این مسائل باعث شده تا در مراکز درمان با نوعی سردرگمی مواجه باشیم، شناخته یا نشناخته شدن فرد اهدا کننده تخمک نیز مسئله دیگری است که مراکز درمان مطرح است.

وی ادامه داد: از نظر علمی اهدا کننده تخمک باید بین ۲۱ تا ۳۵ سال باشد چرا که میزان ذخیره تخمک در بالای این سن کاهش می یابد، این فرد باید بیوه یا مطلقه باشد اما برخی موارد افرادی که همسر دارند نیز در مراکز درمانی، اهداکننده تخمک می‌شوند که این امر نیاز به بررسی فقهی دارد.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد استان قم گفت: این فرد باید دارای ژن سالم و همچنین حداقل یک فرزند سالم باشد، آزمایش همچون ایدز، هپاتیت، عدم اعتیاد، انجام مشاوره روانشناسی و روانکاوی نیز از دیگر اقداماتی است که اهدا کننده تخمک باید انجام دهد.

ناصر پور تاکید کرد: فردی که دهنده تخمک است باید یکسری داروهای هورمونی تحریک کننده تخمک دریافت کند که این امر ممکن است برای بدن آن فرد آسیب‌زا باشد، همچنین بی‌هوشی حین عمل دریافت تخمک نیز از دیگر اقداماتی است که در این سیکل انجام می‌شود.

وی گفت: چالش‌های فقهی در جریان این مسائل مرتبط وجود دارد، برای مثال دریافت هزینه برای اهدا تخمک مجاز است یا خیر؟ آیا هویت دهنده تخمک باید برای زوج نابارور فاش شود یا خیر؟ البته که هم اکنون این هویت فاش نمی‌شود اما این امر چالش‌هایی را در آینده به همراه دارد.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد استان قم، تصریح کرد: باتوجه به اینکه در کشور ما هویت هر شخص بر اساس نسب هر فرد است نه شناسنامه، این امر ما را با چالش‌هایی مواجه می کند، از جمله ولایت، محرمیت، نفقه، ارث، بیوه و بدون همسر بودن اهدا کننده تخمک، محرمیت فرزند با گیرنده تخمک نیز از جمله مسائل پیش روی ما در این نوع درمان است.