به گزارش «شهر بیست» به نقل از روابط عمومی شهرداری قم، سید مرتضی سقائیان‌نژاد شهردار قم در دیدار با دبیران و فعالین تشکل‌های اسلامی دانشجویی دانشگاه‌های استان قم که عصر دوشنبه در شهرداری قم برگزار شد، در پاسخ به برخی شبهات در خصوص پروژه مترو قم گفت: دستگاه مکانیزه حفاری جزئی از اموال پیمانکار است و اگر قرار بود در مالکیت شهرداری به‌عنوان کارفرمای پروژه باشد باید ۶ میلیون یورو به پیمانکار پرداخت می‌کردیم تا از آن دستگاه در دیگر پروژه‌ها و یا خطوط دیگر مترو استفاده می‌شد.

وی وضعیت نامشخص خط B مترو قم را یادآور شد و ادامه داد: زمانی که کار دستگاه حفاری (TBM) در خط یک مترو قم تمام شد برای ادامه فعالیت این دستگاه باید تصمیم گرفته می‌شد که با توجه نظر شرکت هلن کنشت در خصوص عمر مفید ۱۵ هزار کیلومتری دستگاه و استهلاک آن در پروژه‌های بعدی و همچنین وضعیت اجرای خط B مترو که در حال امکان‌سنجی و مطالعات بود و امکان ماندن این دستگاه در قم نبود.

سقائیان‌نژاد پاسخ به درخواست قرارگاه خاتم‌الانبیا جهت اتمام کار دستگاه حفار را کاملاً قانونی دانست و گفت: دستگاه حفاری جزء دارایی‌های شهرداری نبوده که بابت آن از شورای مجوز اخذ شود و علاوه بر آن آنچه به آن پرداخته نشده است، قید «با رعایت ضوابط قرارداد فی‌مابین» در درخواست پیمانکار پروژه است و جدای از این موضوع بحث نگهداری دستگاه تا زمان امکان آغاز عملیات اجرایی خط B و فرسایش آن در میان بود.

شهردار قم با اعلام نظارت دقیق بر اقدامات و عملکرد سازمان قطار شهری توسط نهادهای نظارتی، ابراز داشت: نمایندگان سازمان بازرسی با استقرار در سازمان قطار شهری به مدت هشت ماه به‌صورت کامل تمام بررسی‌ها و نظارت بر عملکرد و اقدامات مربوط به فعالیت‌های سازمان را به انجام رساندند و بر سلامت آن صحه گذاشتند.

دکتر سقائیان‌نژاد با اشاره به اینکه پروژه متروی قم از ابتدا دچار اشکالات متعدد قراردادی بود بیان کرد: اجرای هر کیلومتر مترو قم را با ۱۰۱ میلیارد تومان طبق قرارداد به پیمانکار واگذار کردند، درحالی‌که در همان زمان ۲۰۸ میلیارد تومان با دیگر شهرها قرارداد منعقد شده بود و عملاً اجرای آن با این مبلغ امکان‌پذیر نبوده است.

افزایش نرخ ارز و مشکلات تحریم در مسیر اجرای پروژه از دیگر مشکلاتی که به گفته شهردار قم در اجرای پروژه خط A مترو قم وجود داشته و باعث بروز وقفه در انجام عملیات اجرایی آن شده است.

وی با اشاره به اینکه ساخت هر کیلومتر قطار شهری اکنون دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد گفت: قرارداد متروی قم از ابتدا در قالب EPC منعقدشده و نوع این قرارداد به معنی قیمت مقطوع است، چنین قراردادی تعدیل ندارد و بر اساس فهرست‌بها نیست، به همین دلیل این پروژه در دوران تورم دچار کمبود نقدینگی و اختلاف قیمت شده است.

سقائیان‌نژاد ابراز کرد: متروی قم در ابتدای راه به دلیل تأمین و خرید دستگاه مکانیزه حفاری با دو سال تأخیر مواجه شده بود اما بعد از ورود TBMبا این مشکلات اجرایی و هزینه‌های بالا روبه‌رو شد که نخستین اقدام در این زمینه تغییر قرارداد بود.

وی ادامه داد: قرارداد با پیمانکار متروی قم ۲۵۲ میلیارد تومان کسری داشت و بر مبنای فهرست‌بها دنبال نمی‌شد که بیش از یک سال به طول انجامید تا این مبلغ در شورای فنی تصویب شود اما مبنا قرار دادن فهرست‌بها در شورای فنی تصویب نشد و همین موضوع منجر به مشکلات بعدی پروژه شد.

شهردار قم گفت: در شرایطی که فهرست‌بها برای کار در متروی قم در شورای فنی کشور پذیرفته نمی‌شد از منابع ماده ۸۱ یعنی منابع داخلی شهرداری به مترو تزریق‌شده تا کار متوقف نشود. اینکه برخی می‌گویند پول در حساب قطار شهری مانده و هزینه نشده عجیب است چراکه شهرداری همیشه نسبت به پروژه طلبکار بوده است.

شهردار قم لزوم تغییر مجدد قرارداد و مسئله تعدیل را از گام‌های بعدی رفع مشکلات اجرایی مترو دانست و تصریح کرد: در نهایت سال گذشته در زمانی که آقای شاهچراغی استاندار بودند، کاهش طول مسیر اجرای پروژه در قرارداد به میزان فاز نخست خط A پذیرفته و تصویب شد، همچنین تعدیل قیمت به میزان هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در قرارداد لحاظ شد تا پروژه قدرت گرفته و ادامه یابد.

وی با بیان اینکه ایستگاه‌های مترو در حال حاضر پیشرفت بسیار خوبی دارد و نواقص آن در بخش تجهیزات رفع شده است، افزود: قرارداد پوژن از سوی دولت شامل ۳۱۵ واگن برای شهرهای اصفهان، تبریز و شیراز منعقد شد و تلاش کردیم تا با رایزنی‌های مختلف ازجمله استفاده از ظرفیت نمایندگان مجلس ۲۵ درصد این قرارداد را اضافه کنیم و ۸۰ واگن به قم اختصاص داده شود که این موضوع در هیئت دولت وقت نیز تصویب شد و ذی‌حسابی وزارت کشور این عدد را به ۵۵ واگن تبدیل کرد و قطعی شد.

سقائیان‌نژاد با اشاره به اینکه برای این واگن‌ها هزینه‌ای از سوی مدیریت شهری پرداخت نخواهد شد و دولت هزینه آن را می‌پردازد، بیان کرد: این ۵۵ واگن در حال حاضر در سهمیه شهرداری قم لحاظ شده و قرار دارد اما به دلیل تحریم‌ها و تأخیراتی که در اجرای کل قرارداد رخ‌داده، مشکلاتی ازجمله در زمینهٔ ضمانت‌نامه قرارداد وجود داشت که وزارت کشور به‌عنوان کارفرما با طرف چینی در حال مذاکره است تا مشکلات حل‌شده و واگن‌ها تحویل شود که حداقل یک سال به طول خواهد انجامید.

شهردار قم لزوم تسریع در انجام تست گرم فاز نخست خط یک مترو قم را یادآور شد و گفت: طبق بررسی‌های انجام‌شده در حال حاضر قطار شهری مشهد هشت رام قطار در انبار خود دارد که درخواست شده تا سه رام را به قم امانت دهند تا تست گرم پروژه انجام شود.

وی از رایزنی‌های انجام‌شده به این منظور و پیگیری آن در سطح وزارت کشور خبر داد و گفت: هفته گذشته مسئولان سازمان شهرداری‌های وزارت کشور و مدیران شهر مشهد از جمله شهردار و رئیس شورای شهر به قم آمدند و از قسمت‌های مختلف پروژه بازدید کردند و در هفته آینده نیز جلسه نهایی آن در حضور وزیر کشور برگزار می‌شود.

سقائیان‌نژاد وعده داد: طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده خط A متروی قم تا سال ۱۴۰۴ می‌بایست به‌صورت کامل به بهره‌برداری برسد.