به گزارش «شهر بیست» به نقل از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم، حمید یزدانی گفت: در جلسه کمیته ثبت سازمان میراث فرهنگی که با حضور کارشناسان، صاحب نظران و مسئولان مربوطه برگزار شد قلعه خشتی دیرگچین، سرای احمدزاده، سرای نو، مزرعه احمدآباد، خانه کرمانی‌ها، تکیه روستای کاسوا، خانه پایین قلعه قمرود، مجموعه زنبورک، مجموعه بناهای تاریخی روستای حسین آباد نیزار واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی شناخته شدند.

وی ادامه داد: قلعه خشتی دیرگچین در نزدیکی کاروانسرای تاریخی دیرگچین قرار داد که با توجه به شکل بنا، فرم معماری، اثر متعلق به دوره قاجار است اما به نظر می‌رسد در دوره صفویه و در زمان رونق کاروانسرای دیر گچین و به منظور پذیرش اسکان کاروان‌ها و اقامت مسافران مازاد بر ظرفیت پذیرایی کاروانسرای دیر گچین، قلعه خشتی را بنا نهاده‌اند. این اثر با توجه به مصالح غالب آن قلعه خشتی نامیده می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی استان قم با بیان اینکه سرای احمدزاده در شهر قم و در نزدیکی چهار راه بازار واقع است گفت: این بنا با وجود قرارگیری در هسته مرکزی شهر با کم توجهی و کم لطفی فراوانی مواجه است و به مرور زمان دچار آسیب‌ها و تخریب‌های فراوانی شده است. لذا امید می‌رود با ثبت این اثر در فهرست آثارملی ایران و تهیه طرح مرمت و اجرای اقدامات حفاظتی اضطراری از تخریب بیشتر آن جلوگیری شود.

وی با اشاره به اینکه سرای نو در شهر قم و در نزدیکی سه راه بازار واقع شده افزود: سرای نو از اولین نمونه‌های مراکز خرید مدرن– پاساژهای امروزی، در استان قم می‌باشد که سیستم نورگیری منحصر به فرد و همچنین تزئینات آجری سردر ورودی بنا، از لحاظ معماری واجد ارزش است. این اثر بخاطر قرارگیری در محدوده بازار استان قم، شرایط ایده آلی جهت سرمایه گذاری دارد.

یزدانی گفت: خانه کرمانی‌ها متعلق به دوره قاجار و در شهر قم و در خیابان ۵۵ متری عماریاسر قرار گرفته است از آنجا که این بنا سال‌ها خوابگاه طلاب کرمانی مقیم قم بوده است به همین عنوان هم نامگذاری شده است.

وی اظهار کرد: مزرعه احمد آباد نیز در محدوده بخش کهک واقع است و این مجموعه شامل کوشک و حمام است که مانند نمونه‌های دیگر مزارع تاریخی استان برای تأمین نیازهای زندگی مالک مجموعه مورد استفاده بوده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم با بیان اینکه تکیه روستای کاسوا در روستایی به همین نام و در بخش خلجستان واقع شده است گفت: با توجه به معماری و ساختمان‌های مشابه مانند تکیه تجریش و تکیه تفرش، به احتمال زیاد تکیه کاسوا نیز به اواسط دوره قاجار تعلق دارد.

وی ادامه داد: خانه پایین قلعه قمرود در بخش مرکزی، مجموعه بناهای روستای حسین آباد نیزار شامل آب انبار، مسجد و یک برج و همچنین مجموعه روستای زنبورک شامل قلعه، حمام، مسجد و آسیاب از دیگر آثار استان قم بود که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.