شهر بیست/ سرویس فرهنگ و هنر _ محمد مهدی عنایت‌پور: پنجاه و پنجمین محفل طنز قمپز عصر چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت‌ماه با موضوع موانع ازدواج و فرزندآوری با حضور محمد علی روزبهانی رئیس حوزه هنری قم، شاعران طنزپرداز قمی و علاقه‌مندان به شعر طنز در سالن آمفی تئاتر دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار شد.

قمپز این بار هم به سنت برگزاری یکی در میان برنامه طی ماه‌‌های اخیر وفادار ماند تا بعد از غیبت دو ماهه، بار دیگر میزبان علاقه‌مندان به شعر طنز باشد، موضوعی که البته به گفته عباس احمدی کارشناس و مجری برنامه، دلیلی جز تلاقی آخرین چهارشنبه فروردین با شب‌های قدر نداشت و به همین دلیل نخستین محفل طنز قمپز در قرن جدید به جای فروردین در اردیبهشت سبز شد.

مهمان ویژه قمپز پنجاه‌وپنجم، سعید بیابانکی از چهره‌های نام‌آشنا و مطرح ادبیات کشور و صاحب آثار طنز «ضدحالات»، «هی شعر تَر انگیزد» و «سکتۀ ملیح» بود. شاعری که به تعبیر استاد محمدعلی بهمنی، «غنیمتی برای شعر امروز و به واقع سعید شعر کشور است».

از آخرین حضور بیابانکی در محفل طنز قمپز بیش از سه سال می‌گذشت. او اسفندماه ۱۳۹۷ مهمان چهل‌ویکمین محفل طنز قمپز شده بود و قرار بود آذرماه سال گذشته نیز راهی قمپز یلدایی شود که آن برنامه به سرانجام نرسید و برگزار نشد.

عباس احمدی قمپز پنجاه‌وپنجم را که همزمان با هفته ملی جمعیت با موضوع «موانع ازدواج و فرزندآوری» فراخوان آثار شده بود، بعد از تسلیت درگذشت استاد فاطمی‌نیا واعظ محبوب نسل جوان، با خواندن شعری از شروین سلیمانی آغاز کرد: «نان گران است؟ ما نمی‌دانیم، نرخِ جان است؟ ما نمی‌دانیم/ گُرده ما برای بعضی‌ها، نردبان است؟ ما نمی‌دانیم/ سهمِ ملت فقط از این سُفره، استخوان است؟ ما نمی‌دانیم…».

او سپس به شعارهای دهه هفتاد از جمله «فرزند کمتر، زندگی بهتر» و «بچه که عمر و نفسه، یکی خوبه دو تا بسه» اشاره کرد و خیلی نرم اهالی قمپز را به ازدواج و فرزندآوری بیشتر توصیه کرد تا حامی برنامه نیز راضی باشد.

سپس سعید بیابانکی به دعوت عباس احمدی راهی جایگاه شد. او که به‌تازگی دیسک کمرش را به تیغ جراحان سپرده و در روزهای بعد از نقاهت به‌سر می‌برد، گفت: «برای شفا به قم و قمپز آمده» که احمدی نیز گفت: «اگر قمپز می‌خواست شفا دهد، ما را تا حالا شفا داده بود!»

این شاعر طنزپرداز در ابتدا به روز بزرگداشت خیام اشاره داشت و یکی از آن دوبیتی‌های ناب خود را برای حاضران خواند: «دو چشمت باغ بادام‌اند انگار، دو صبح خفته در شام‌اند انگار/ دو کافر کیش در ظاهر مسلمان، رباعیات خیام‌اند انگار».

او همچنین به همزمانی سالروز عمل جراحی کمرش با روز بزرگداشت سعدی اشاره کرد و گفت: «روز سعدی، سعید شد عملی!»؛ این شاعر در ادامه نیز گفت: «کمر شکسته‌تر از من میان مردان نیست!» که احمدی در پاسخ گفت «کمرت به ناز طبیبان نیازمند مباد!».

این شاعر طنزپرداز همچنین با اشاره به بستن «کمربند کشی فنردار» در دوران نقاهت، عنوان کرد: «من بعد از اینکه کمربند فنری بستم، تازه رسیدم به آن ماجرای این کمرِ یا فنرِ»، احمدی نیز در واکنش گفت: «ان‌شاءالله که با این فنر، حرکت خاصی قرار نیست انجام دهید!؟»

بیابانکی که از شاعران آیینی نیز به شمار می‌رود، در ادامه گفت: در عالم بی‌هوشی و بیداری هنگام جراحی، رباعی‌ای گفتم که به عنوان کفاره اشعار امروزم می‌خوانم: «از کوثر جان شراب بی حد بفرست، ما را چو کبوتری به مشهد بفرست/ هرجا که دلت گرفت و حالت بد شد، ای دل صلوات بر محمد(ص) بفرست».    

«گر بر سر نفس خود امیری مَردی، از قحط مواد اگر نمیری مردی/ در مرکز پایتخت با حال خراب، جنس از موتوری اگر نگیری مردی!» و «دلباخته کشف و کرامات نشو، خام سفر حجاز و شامات نشو/ خواهر! زنِ هرکه می‌شوی طوری نیست، اما زن دوم مقامات نشو» از جمله دوبیتی‌هایی بود که سعید بیابانکی خواند و با استقبال مواجه شد.

او در ادامه یکی از شعرهای طنز بلند خود را تقدیم حضار کرد: «از کشف تو ای حضرت رازی همه راضی، این خیل عظیم متقاضی همه راضی/ آقای معلم زتو ناراضی و بنده، غیر از من و آقای نیازی همه راضی/ از کار تو ای ساقی پر کار محله، جمشید و فری فرخ و نازی همه راضی…».

گران‌شدن کالاهای اساسی و واریز نشدن یارانه معیشتی برای مردم از سوژه‌های داغ قمپز پنجاه‌وپنجم بود، تا آنجا که هم به شاعران طنزپرداز چند نخ ماکارونی و شانه تخم مرغ اهدا می‌کردند، هم عباس احمدی که از دریافت یارانه معیشتی محروم مانده، عنوان کرد: «آقایان به ما هم ندادند! شاعر بیچاره را هم‌‎دهک مهران مدیری و رامبد جوان و فوتبالیست‌ها کردند!»

همچنین مهدی فرج‌اللهی یکی دیگر از طنزپردازان شناخته شده حاضر در این محفل بود که اگرچه مسئولان معاونت فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی اجازه استفاده از ساز را به او ندادند اما هم خیلی کوتاه آوازخوانی کرد و هم شعری در نقد «عشق‌های مجازی» خواند.

منصوره رضایی، ریحانه فرضی، محمد حسین مهدویان، امین شفیعی، حسن بشتاب، فرهاد موحدی، سید شهاب جدّا، سید جواد یثربی، نورا سادات نمایی، مهدی احمدلو، علی بهاری، اسماعیل قراباغی و سید جواد هاشمی از جمله شاعرانی بودند که پشت تریبون قمپز رفتند و آثار طنز خود را با موضوع موانع رشد جمعیت، گرانی مرغ و تخم‌مرغ و ماکارونی، یارانه معیشتی، دوران دانشجویی و دیگر موضوعات روز در قالب شعر و نثر خواندند و با استقبال گرم مخاطبان سالن مواجه شدند.

از نکات قابل توجه قمپز پنجاه‌وپنجم، حضور شاعران طنزپرداز از اقصی نقاط کشور بود. امیرحسین شهابی از کرمان، احمد رفیعی از شهرکرد، مجتبی رافعی از کاشان و علیرضا دادگر از سمنان از جمله شاعران مهمان این محفل بودند که شعرخوانی کردند.

شعرخوانی فرهاد موحدی با عنوان «جمعیت را زیاد باید کرد» و نقیضه طنز سید شهاب جدّا بر شعر معروف «بانگ جرس» مرحوم حمید سبزواری از جمله آثاری بود که به‌طور خاص مورد تشویق و استقبال اهالی قمپز قرار گرفت.

در بخش دیگری از این برنامه از عروسک دست‌ساز قمپز ساخته سید جواد هاشمی رونمایی شد.

در بخش‌ پایانی این محفل، سعید بیابانکی از عباس احمدی درخواست کرد که یکی از اشعارش را بخواند، او نیز به خواسته «سعید شعر کشور» لبیک گفت و چند بیت شعرش از جمله ابیات «مبادا ای خدا روزی بیفتد دست خاندوزی، کشیدی روغنم را آه! بنزین را مگیر از ما» و «همیشه حامی ما بوده جز در موقع سختی/ خدا! حاجی ولادیمیر پوتین را مگیر از ما» مورد تشویق پرشور علاقه‌مندان به شعر طنز قرار گرفت.

پنجاه‌وپنجمین محفل طنز قمپز با عکس یادگاری طنزپردازان قم و سعید بیابانکی مهمان ویژه برنامه، قاب گرفته شد.

*گزارش تصویری قمپز را «اینجا» ببینید.