شهر بیست/ سرویس فرهنگ و هنر _ محمدمهدی عنایت پور: نوروز برای هرکسی به شکلی می‌گذرد، عده‌ای سوار ماشین می‌شوند و دل به دل جاده و سفر می‌دهند، برخی ترجیح می‌دهند بیشتر دیدوبازدید کنند، بعضی دیگر نظرشان به استراحت کردن در هوای بهاری نزدیک‌تر است، عده‌ای دیگر هم ریموت کنترل تلویزیون را چهارقبضه در دست می‌گیرند و پای تماشای جعبه جادویی می‌نشینند و البته گروه دیگری هم هستند که به گزینه کتابخوانی فکر می‌کنند.

حالا در آخرین لحظه های کشمکش زمستان و بهار برای تحویل سال، به جای تکرار این پرسش کلیشه‌ای که «امسال چطور گذشت» یا «چه وقایع تلخ و شیرینی در ذهن شما به عنوان خاطره رسوب کرد»، گزینه دیگری را روی میز آوردیم که بدون هیچ جنگ و تحریم و مذاکره‌ای، چرخ فرهنگ و تعطیلات را با هم بچرخاند.

از آنجا که گفته می شود بهترین کتاب‌ها، آنهایی هستند که بعد از تمام شدن‌شان، تازه توی ذهن مخاطب شروع می‌شوند، ما هم در این واپسین ساعات پایانی سال ۹۷ به سراغ ده شخصیت فرهنگی، هنری و رسانه‌ای قم رفتیم و از آنها خواستیم که در این سلام آخر، سه تا از بهترین کتاب‌هایی که امسال خواندند، معرفی کنند.

این ده شخصیت علاوه بر اینکه دستی بر آتش نوشتن دارند و در حوزه های مختلف ادبی، هنری و رسانه‌ای قلم می‌زنند، از کتابخوان های حرفه‌ای هستند و بعضی از آنها در طول سال، بیش از شصت کتاب مطالعه می کنند و یک تنه جور افراد کتاب‌نخوان را هم برای بالا بردن آمار سرانه مطالعه می کشند.

در این سی کتاب معرفی شده، سلایق گوناگون در نظر گرفته شده و از رمان تا شعر و طنز و تاریخی و اجتماعی و … در این سبد قرار گرفته تا بسته به سلیقه و فکر، کتاب مورد علاقه خود را انتخاب کرده و برای نوروز یا در طول سال، روی میز مطالعه بیاورید.

 سیدمرتضی حسینی شاهترابی، داستان‎نویس، منتقد ادبی و تاریخ‎پژوه

*رمان «بند محکومین» نوشته «کیهان خانجانی»: اگر دوست دارید یک رمان مدرن با شخصیت‎های جذاب و ماندنی بخوانید که شگردهای داستان‎گویی قصه‎های هزار و یکشب را امروزی کرده است، «بند محکومین» را بخوانید.

*رمان «آوازهای روسی» نوشته «احمد مدقق»: اگر دوست دارید یک عاشقانه تاریخی در بستر تحولات سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر افغانستان بخوانید که لهجه فارسی دری را برای خوانندگان فارسی‎زبان ایران در روایت داستانی آورده است، «آوازهای روسی» را بخوانید.

*مجموعه داستان به‎هم‎پیوسته «دوازده نت برای سکوت» نوشته «کیوان صادقی»: اگر دوست دارید خوشی‎ها و ناخوشی‎های کارگران شهرستانی و مهاجر را در کلان‎شهر تهران ببنید و با هرکدام از شخصیت‎ها جداگانه و متفاوت‎ جامعه امروز را نگاه کنید، «دوازده نت برای سکوت» را بخوانید.

اکرم مهدی زاده، مجری کارشناس قصه گویی و مربی نمایش خلاق و بازیگری کودکان و نوجوانان

*مجموعه کامل «مهارت‌های زندگی» ترجمه «دکتر شهرام محمدخانی»: این کتاب مناسب برای گروه سنی بزرگسال است و در مورد کسب مهارت‌های ارتباطی و رفتاری و مواجهه با مشکلات است. این کتاب در شرایط بحرانی که هر کسی ممکن است در زندگی داشته باشد، می‌تواند مؤثر باشد.

*«نمایش خلاق (قصه گویی و تئاترهای کودکان و نوجوانان)» نوشته «یدالله آقا عباسی»: شاید مهمترین فایده و هدف این کتاب، پرورش خلاقیت باشد که در ذهن همه انسان‌ها نهفته است؛ یکی از اهداف این کتاب تقویت اعتماد به نفس و ایفای نقش اجتماعی در کودکان است و اگر فرزندان تا قبل از ۷سال این کارگاه را نزد یک مربی خبره بگذرانند، نقش مؤثری در آینده آنها خواهد داشت.

*«حکایت های مثنوی معنوی» نوشته «حمیدرضا بیات»: این کتاب گزیده‌ای از داستان‌های مثنوی و معنوی به زبان سلیس و روان است که گروه سنی نوجوان به بالا می‌توانند از آن بهره ببرند و از این طریق، می‌توانیم بچه‌ها را با تاریخ ادبیات کهن و داستانهای پندآموز این مجموعه بی نظیر آشنا کنیم.

عباس احمدی، نویسنده، شاعر و طنزپرداز مطرح کشور

*«صیادان معنی» تألیف «محمد قهرمان»: این کتاب، برگزیده اشعار شاعران سبک هندی است که توسط انتشارات امیر کبیر چاپ شده و یکی از کامل ترین مراجع در مورد سبک هندی است. ذکر این نکته مفید است که استاد قهرمان، سال‌های زیادی را به تصحیح دیوان شاعران سبک هندی گذراند و تصحیح شش جلدی‌اش از دیوان صائب تبریزی مشهور است.

*«دختر شینا» به کوشش «بهناز ضرابی‌زاده»: این کتاب منتشر شده در نشر سوره مهر، روایت خاطرات قدم‌خیر محمدی‌کنعان، همسر سردار شهید ستار ابراهیمی از شهدای برجسته استان همدان است که در عملیات والفجر ۸ به شهادت رسید.

*«شاخنامه» نوشته «مسلم حسن شاهی راویز»: این کتاب اشعار اجتماعی و معناگرا با درون‌مایه طنز انتقادی دارد.

زینب آخوندی، روزنامه‌نگار

*«عقلانیت و توسعه یافتگی ایران» نوشته «محمود سریع القلم»: این کتاب حاصل ۴۰ سال پژوهش در حوزه مطالعات استراتژیک است که خواندنش برای هر ایرانی که مسئولانه به افزایش قدرت کشور می اندیشد و خود را به دور اندیشانه فکر کردن عادت داده، واجب است.

*«جهان پسا آمریکایی» نوشته «فرید زکریا»: کتابی هوشمندانه درباره جهانی است که دیگر تک قطبی و دو قطبی نیست بلکه ظهور قدرت های متعدد آن را تغییر داده است.

*«جزء از کل نوشته» نوشته «استیو تولتز»: این کتاب را برخی منتقدان یک شروع تازه برای ادبیات معاصر جهان می‌دانند و به‌راستی انتخاب خوبی است برای کسانی که از تحمیل های زندگی مستاصل شده‌اند. این کتاب جملات نیرومندی دارد که قطعاً به مهارت زبانی خواننده کمک خواهد کرد.

سید جواد طاهری، نویسنده، کارگردان و بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون

*«روانشناسی و کیمیاگری» نوشته «کارل گوستاو یونگ»: موضوع کتاب در رابطه با انسان و اسطوره‌هایش است؛ رویا، توهم و…

*«آموزش بازیگری در قرن بیستم» نوشته «آلیسون هوج»: این کتاب، موضوع نظریه های بازیگری از استانیسلاوسکی تا یوجینیو بارابا را تبیین کرده و به آن پرداخته است.

*«سلوک بازیگری» نوشته «مهدی ارجمند»: «انزوا در جمع بازیگر» و «ورود به دنیای درون فرد بازیگر» موضوع این کتاب است.

زهره عارفی، نویسنده، پژوهشگر و منتقد ادبی

*«آدم‌ها» نوشته «احمد غلامی» از نشر ثالث: این کتاب شامل ۶۲ داستان کوتاه است که در ۲۵۲ صفحه به چاپ رسیده. این داستان‌ها از آدم‌هایی مختلف با زندگی های متفاوت حرف می‌زند؛ آنقدر این آدم‌ها برای خواننده آشناست که نیاز به تصویرسازی آنها نیست.

*«آداب دنیا» نوشته «یعقوب یادعلی» از نشر چشمه: این رمان، داستان پلیسی است که به دنبال یک پرونده، وارد زندگی آدم‌هایی می شود که هر کدام برای خود معمایی دارند که با روایت جذاب یادعلی، کشش خوبی برای خواننده ایجاد کرده است.

*«اصول و مبانی تحلیل متون ادبی» نوشته «سلینا کوش» با «ترجمه حسین پاینده» از انتشارات مروارید: این کتاب از اندیشیدن به چیستی ادبیات آغاز می شود و به قرائت تنگاتنگ واژه ها و شکل ها می پردازد و این که چرا آشنایی با ژانر برای تحلیل متون ادبی لازم است.

حسن طاهری، نویسنده، مدرس نویسندگی مطبوعات و سردبیر روزنامه ۱۹ دی

*«دین و دولت در ایران» نوشته «پروفسور حامد الگار» ترجمه «ابوالقاسم سری» از  انتشارات توس: کتاب فوق‌العاده‌ای که در ۱۴ فصل درباره نقش علما در دوره قاجار است و وضعیت ارتباط روحانیت با حکومت قاجار را خیلی خوب تبیین کرده است؛ این کتاب برای طلاب و شخصیت های سیاسی و فرهنگی خواندنی است.

*«جامعه شناسی خودمانی»(چرا درمانده ایم؟)» نوشته «حسن نراقی» از نشر اختران: این کتاب در حوزه شهروندی با رویکردی آسیب‌شناسانه نسبت به زشتی‌های اخلاق ایرانی به رشته‌ی نگارش درآمده است و در هفده فصل، وضعیت کلی جامعه را خیلی زیبا و کوتاه تحلیل می کند و نشان می دهد. خواندن این کتاب برای خبرنگاران و اقشاری مثل پزشکان که با جامعه مرتبط هستند، از نان شب واجب تر است.

*«سفرنامه کلارا کولیور رایس: زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان» ترجمه اسدالله آزاد از نشر آستان قدس رضوی: کلارا کولیور رایس، زنی انگلیسی و همسر یکی از مسیونرهای ساکن جلفای اصفهان بود. وی در مجموع چهار بار به ایران سفر کرده و این کتاب، از این جهت دارای ارزش و امتیاز است که زندگی همه قشرهای زنان ایرانی چه شهری و روستایی، چه متمکن و چه درد کشیده را به تصویر می کشد.

افسانه بختیاری نژاد، نویسنده و طنزپرداز

*«قلعه حیوانات» نوشته «جورج اورول»: این کتاب در مورد گروهی از حیوانات اهلی است که به دلیل ظلمی که توسط صاحب مزرعه به آن‌ها می‌رود، انقلاب می‌کنند و او را فراری می‌دهند تا خود، اداره آن را به‌دست گرفته و عدالت را در آن‌جا برقرار کنند. رهبری این جنبش را گروهی از خوک‌ها به‌دست می‌گیرند که از همه حیوانات باهوش‌ترند ولی پس از مدتی این گروه نیز به رهبری خوکی به نام ناپلئون، همچون صاحب مزرعه به بهره‌کشی از حیوانات می‌پردازند و هرگونه مخالفتی را سرکوب می‌کنند.

*«عطر سنبل عطرکاج» نوشته‌ «فیروزه جزایری دوما»: این کتاب از زبان یک دختر ایرانی مقیم آمریکا نوشته شده است که به شرح خاطرات خود از هنگام ورود به آمریکا می‌پردازد و تا حدودی فرهنگ ایرانی و آمریکایی را مقایسه می‌کند. ترجمهی روان «محمد سلیمانی‌نیا» و طنازی‌های نویسنده، مخاطب را ترغیب می‌کند تا آن را بدون فوت وقت به پایان برساند. این اثر جز پرفروش‌ترین کتاب‌های آمریکا بوده است.

*«داستان: ساختار، سبک و اصول فیلمنامه‌نویسی» نوشته «رابرت مک‌کی»: یکی از بهترین‌ها در توضیح و تشریح داستان‌نویسی و فیلمنامه‌نویسی است که تمام عناصر داستانی را به تفصیل بیان کرده است. این کتاب توسط آقای «محمد گذرآبادی» ترجمه شده که بسیار روان و کاربردی است.

حامد حجتی، شاعر، نویسنده، پژوهشگر و مدیر مسئول نشریه پلاک۱۷

*«کفش‌های مکاشفه» اثر «احمد عزیزی»: این کتاب شعر، مجموعه‌ای از ۸۶ مثنوی مرحوم احمد عزیزی است که در یک مجلد سروده و گردآوری‌شده است. مثنوی کفش‌های مکاشفه یکی از پر مناقشه­ترین آثار ادبی منتشرشده در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که به نظر من، از بی‌نظیرترین مجموعه شعرهایی است که در ادبیات چاپ‌شده است.

*«علی(ع) از زبان علی(ع) نوشته «محمد محمدیان»: این کتاب دربردارنده گزارش‌های تاریخی و روایی بر اساس سیر طبیعی گفتارهای اجتماعی و سیاسی است و نه عهده‌دار بیان معارف عمیق توحیدی. در واقع این کتاب از اول تا آخر از زبان حضرت علی (ع) است و پاورقی جزئی دارد.

*«سکوی پنهان» نوشته «صالح مرسی» نویسنده مصری ترجمه سید مهدی نورایی: این رمان که یک جلد از مجموعه رمان‌های خانه عنکبوت است به روایت ماجرایی واقعی از پیچیده‌ترین مأموریت‌های سازمان اطلاعات و امنیت مصر می پردازد؛ این واقعه یکی از مهم‌ترین عملیات سرّی در جهانِ پنهان (جنگ اطلاعات) بود و پیروزی‌ای را رقم زد که در دنیا به عملیات «سکّوی حفّاری»‌ معروف شد.

سمیه سلطان پور، نویسنده و کارگزار ادبی

*«وضعیت بی عاری» نوشته حامد جلالی از نشر شهرستان ادب: این اثر، رمانی عاشقانه در بستری از دو فرهنگ است. زمان و مکان خاصی که نویسنده برای این عاشقانه انتخاب کرده است، چالش‌های پیش روی عاشق را پر حادثه‌تر و رسیدن به معشوق را سخت‌تر کرده است.

*«شاخ دماغی‌ها» نوشته سیده عذرا موسوی از نشر شهرستان ادب: تقابل نوجوانان با موبایل و شبکه‌های اجتماعی دغدغه امروز خانواده‌هاست. در این رمان، دو نوجوان رو در روی هم قرار می گیرند. هر کدام تلاش می کنند تا با استفاده از امکاناتی که دارند راحت‌تر به مقصودشان برسند و طرف مقابل را از معرکه بیرون برانند.

*«افعی کشی» نوشته «مهدی کرد فیروزجایی» از نشر کتابستان: اعتماد به فالگیر و رمال موضوع اصلی این رمان کوتاه است. درگیری که داستانی تازه با پایانی جالب توجه را رقم زده است.