به گزارش «شهر بیست» به نقل از روابط عمومی شهرداری قم، خیابان‌های مملو از خودرو، چهارراه‌هایی که باید خوش‌شانس باشیم که با یک چراغ از آن‌ها عبور کنیم، نفس‌های چسبناک و سنگین، دغدغه جای پارک، رنگ خاکستری آسمان، درختان بی‌رمق و بوستان‌های بی تماشاچی از آلودگی هوا این روزها چهره تکراری شهرهاست.

این توصیفات از تصاویری است که تا چند سال پیش تنها درباره کلان‌شهر تهران شنیده می‌شد و اگر ساکن شهر تهران بودیم و یا سفری به این شهر داشتیم تا چند صبا نقل محافلمان بود، اما امروز تقریباً مردم در اکثر کلان‌شهرها هرروز با این چالش‌ها روبه‌رو هستند.

تصاویری که زمانی در ابتدای روز و پایان روز کاری در شهر تهران نیز سبب شگفتی شهروندان این کلان‌شهر بود امروز عادت تمام‌روز شهروندان همه کلان‌شهرها شده و اگر یک روز آسمان آبی باشد و یا وارونگی هوا را وزش بادی از بین ببرد قابل‌تعریف و توصیف است.

اما چرا بااین‌همه تدابیر ترافیکی و قوانین محدودکننده هنوز با روند رو به رشد همه این چالش‌ها روبه‌رو بوده و حتی قدمی مثبت به سمت بهبود شرایط برداشته نشده است؟

*لزوم تغییر سبک زندگی ماشینی

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم افزایش چهار برابری استفاده از خودرو را مرگ سلامتی انسان و محیط‌زیست توصیف می‌کند و می‌گوید: تا زمانی که انتخاب نخست شهروندان در سفرهای درون‌شهری با مسافتی کمتر از چهار کیلومتر نیز خودروی شخصی است، هیچ قانون و جریمه‌ای نمی‌تواند شرایط را مدیریت کرده و از این حجم از آلودگی هوا و آلودگی صوتی و ترافیک بکاهد.

عباس ذاکریان تنها راه برون‌رفت از شرایط ایجادشده را تغییر نگرش مردم در سبک زندگی می‌داند و تأکید می‌کند: تا زمانی که خودرو مالک شهر بوده و مطالبه مردم از مسئولان ساخت بزرگراه و خیابان‌های ۴۵ متری است و حفظ سلامتی و محیط‌زیست در اولویت‌های بعدی مردم قرارداد نباید توقع بهتر شدن شرایط را داشته باشیم.

سبک زندگی؛ شاید باکمی دقت و یا حتی بدون دقت به این باور برسیم که امروزه آسایش بامعنای که به سمت راحت‌طلبی میل می‌کند در اولویت زندگی انسان‌ها قرارگرفته و این اولویت مردم را به سمت استفاده حداکثری از خودروی شخصی هدایت می‌کند.

علی نیک مدیرعامل سازان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم نیز با تأکید به حرکت به سمت تغییر سبک زندگی در استفاده از حمل‌ونقل عمومی، بیان می‌کند: یکی از شاخصه‌های توسعه‌یافتگی در جوامع مدرن میزان تمایل مردم در استفاده از حمل‌ونقل عمومی و پاک بوده و یکی از نیازهایی است که در شهر قم به‌شدت احساس شده و نیازمند ارتقاء فرهنگ مردم در این حوزه هستیم.

*لزوم توجه به حمل‌ونقل پاک

ذاکریان با تأکید بر گسترش حمل‌ونقل پاک به‌عنوان تنها راهکار بهبود شرایط ترافیکی و آلودگی هوا به لزوم توجه مردم به استفاده از دوچرخه اشاره دارد و معتقد است: استفاده از دوچرخه جدا از نگرشی که امروزه دنیا نسبت به این وسیله حمل‌ونقلی پاک دارد یکی از فرهنگ‌های بومی شهر قم بوده که متأسفانه به‌مرورزمان کمرنگ شده است.

وی، احیای این فرهنگ اصیل را نیازمند ایجاد زیرساخت و فرهنگ‌سازی دانسته و می‌گوید: چند سال گذشته طرح استفاده از دوچرخه در بسیاری از کلان‌شهرها مطرح و با ایجاد خانه دوچرخه هزینه‌های زیادی صرف احیای این فرهنگ شد اما متأسفانه بازخورد مناسبی از طرف شهروندان نداشت.

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم، آغاز طرح جامع مطالعاتی دوچرخه‌سواری در قم را نخستین گام در اجرای علمی این طرح خوانده و معتقد است: طرح جامع دوچرخه‌سواری باهدف اجرا و ارتقا فرهنگ دوچرخه‌سواری و ایجاد فضایی ایمن در قم آغازشده و گام‌های مؤثری در این حوزه برداشته‌شده است.

علی نیک نیز در ادامه از تصویب نهایی این طرح خبر داده و تصریح می‌کند: خط‌کشی دو خیابان به‌صورت پایلوت آغازشده و ایجاد فضای ایمن برای دوچرخه‌سواران یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های این طرح بوده و به آن پرداخته‌شده است.

ذاکریان ایجاد زیرساخت‌های مناسب جهت استفاده آسان از دوچرخه را یکی از راه‌های تشویق مردم به استفاده از دوچرخه به‌جای خودروی شخصی یا حتی اتوبوس دانسته و می‌افزاید: برای ارتقاء فرهنگ استفاده از دوچرخه به‌عنوان حمل‌ونقل پاک نیازمند ایجاد شرایط ایمن و قابل‌دسترس برای کاربران هستیم.

وی، یکی دیگر از الزامات تشویق مردم به استفاده از دوچرخه را دسترسی آسان مطرح و بیان می‌کند: برای دسترسی آسان به دوچرخه نیازمند سازوکاری به‌روز و قابل‌کنترل هستیم و برای این موضوع مطالعات زیادی انجام‌شده است.

*راه‌اندازی دوچرخه‌های نسل چهارم

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم از آغاز همکاری با شرکت دانش‌بنیان برای راه‌اندازی نسل چهارم دوچرخه خبر داده و می‌گوید: در این طرح دوچرخه‌ها با نصب چی پی اس و نرم‌افزار اندروید توسط کاربر انتخاب‌شده و در دسترس آسان خواهد بود.

علی نیک مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم نیز امکان استفاده از دوچرخه در همه نقاط شهر و پرداخت الکترونیکی را مزیت این طرح ارائه‌شده می‌داند و معتقد است: در این طرح نیاز نیست کاربر دوچرخه را به محل اولیه بازگردانده و می‌تواند در مقصد دوچرخه خود را تحویل دهد.

نکته قابل‌توجه مسئله این است که طرح جامع ترافیک نیز با همه نقاط قوت و ضعفش به‌زودی اجرایی می‌شود اما باید شهروندان به باور لزوم تغییر سبک زندگی رسیده و بدانند که نه ریه‌های شهر و نه ریه‌های خودمان تحمل این‌همه آلودگی را نداشته و باید کمی برای انسان بودن خودم احترام قائل شویم و خودرو را از صدر توجه و احترام پایین بیاوریم.

امروز ما نیازمند بازگشت به اصول انسان‌محوری در همه حوزه‌ها هستیم و باید در ترافیک و شهرسازی نیز به این اصل توجه لازم را داشته باشیم و بدانیم استفاده از دوچرخه به‌عنوان حمل‌ونقل پاک گردگیری است که آسمان خاکستری این روزهای شهر به آن بیش از هر چیز دیگری احتیاج دارد.