به گزارش «شهر بیست»، خبرگزاری مهر استان قم گزارشی به قلم هیفا پردل با عنوان «بی‌توجهی به درآمد ارزی «توریسم درمانی» در قم/ضرورت قطع دست دلالان» منتشر کرده است که در ادامه می‌خوانید:

توریسم درمانی یا به عبارتی «گردشگری سلامت» امروز از مهم‌ترین شاخص‌های صنعت توریسم است که منافع اقتصادی و اجتماعی بسیار بالایی دارد؛ در تعریف این نوع گردشگری باید گفت نوعی مسافرت است که بیماران به سایر کشورها برای بهره‌گیری از سرویس و خدمات درمانی مطلوب و ارزان‌تر از کشور خود نام برده می‌شود.

تاریخچه این نوع گردشگری در دنیا به رم و یونان باستان برمی‌گردد و در ایران اسلامی این نوع گردشگری در سال ۸۲ از سوی وزارت بهداشت مورد توجه قرار گرفت و به طبع آن ریشه گردشگری سلامت در شهر مذهبی قم تازه شکل‌گرفته است.

هرچند اشتغال از صنعت جهانگردی به ازای هر ۷ گردشگر یک فرصت شغلی فراهم می‌شود ولی اشتغال‌زایی در حوزه توریسم درمانی به ازای ۴ گردشگر یک فرصت شغلی برای جامعه هدف فراهم خواهد کرد.

در کشور ایران اسلامی در کنار مراکز مهم درمانی، پیشرفت دانش پزشکی و وجود جاذبه‌های توریستی زیبا و وجود تنوع صنایع دستی برای گردشگری سلامت چشم اندازی تا افق ۱۴۰۰ ترسیم شده است و طبق این افق سالانه ۵۵۰ هزار نفر گردشگر سلامت باید جذب کشور شود و بیش از ۱۳۷ هزار شغل در کشور ایجاد و درآمد ارزی حاصل از جذب بیماران خارجی باید به یک میلیارد دلار برسد.

شهر مذهبی قم با توجه به میزبانی سالانه از ۲۵ میلیون گردشگر داخلی و بیش از ۲ میلیون گردشگر خارجی در دید گردشگران خارجی به ویژه کشور عراق، پاکستان، حوزه خلیج فارس و غیره تنها یک مقصد زیارتی نیست بلکه در کنار مراکز مهم درمانی ازجمله چشم پزشکی جوادالائمه (ع)، صدور مجوز برای ارائه خدمات به بیماران خارجی در بیمارستان فرقانی و مرکز مهم درمان ناباروری از مقاصد مهم گردشگری سلامت به شمار می‌رود.

هم‌چنین بهره‌برداری از بیمارستان هزار تخت خوابی، قم تا سال ۱۴۰۰ به استانداردهای مهمی در زمینه توریسم درمانی خواهد رسید؛ ولی سؤالی که ذهن را درگیر می‌کند این است که با وجود استقبال خوب بیماران خارجی از کشورهای همسایه آیا در حوزه گردشگری سلامت قم ارزآوری خوبی داشته است؟ میزان اشتغال‌زایی چه اندازه بوده؟ سؤالی است که متأسفانه بی جواب مانده است.

قم با توجه به همه این ظرفیت‌هایی که در حوزه گردشگری سلامت دارد به دلیل نبود هماهنگی بین دانشگاه علوم پزشکی و اداره میراث فرهنگی و هم‌چنین بی‌سامانی در مدیریت بیماران خارجی در زمینه ارزآوری در حال فرصت سوزی است چرا این وسط تنها کیسه دلالان و سودآوران سلامت با ارزهای خارجی بیماران پر شده است.

ردپای دلالان در گردشگری سلامت قم

اسمش «عالیه» است و ۴۵ سال سن دارد که برای بار نخست شهر قم را با هدف زیارت انتخاب کرده است ولی اکنون با آگاهی و اعتمادی که با مراکز درمانی این شهر داشته از نجف تا قم برای بهره‌گیری از خدمات چشم پزشکی طی مسیر کرده است.

وی در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: از آشنایان که از مراکز جراحی و چشم پزشکی قم استفاده کردند مشورت گرفتم و برای عمل «آب مروارید» به قم آمدم از کادر پزشکی و توانایی آن‌ها رضایت دارم ولی افرادی هستند که از بیمارانی مانند من سو استفاده و پول‌های هنگفتی را می‌گیرند.

به گفته این گردشگر عراقی، افراد و گروه‌هایی هستند که در این میان به اسم شرکت گردشگری یا راهنمای بیماران خارجی به سودهای کلانی رسیده‌اند باید از سوی وزارتخانه‌های هر دو کشور این نوع گردشگری سروسامان یابد.

نبود راهنما و مترجم با سواد در مراکز درمانی

یکی دیگر از گردشگران سلامت که در بیمارستان فرقانی برای جراحی کیسه صفرا به قم آمده بیان می‌کند: بار دومی است که به قصد درمان به قم سفر می‌کنم در حالی که ترکیه و کشور هند هم از مقاصد مهم درمان برای ما هستند ولی من شهر قم را به دلیل تاریخچه فرهنگی و اسلامی انتخاب کردم؛ در قم خدمات خوبی را به بیماران خارجی ارائه می‌دهند ولی کاش در کنار این خدمات افرادی آموزش دیده و با سواد برای راهنمایی بهتر و ترجمه وجود داشتند تا در دام افراد سودجو نیفتیم؛ من نصف سرمایه‌ای که برای درمان داشتم از سوی یک دلال از دست دادم.

مرکز ناباروری قم، مورد توجه یک زوج آمریکایی

در این گزارش آنچه که باعث تعجب بود سفر یک زوج آمریکایی از یکی از ایالت‌های کشور آمریکا برای درمان ناباروری به استان قم بود؛ «یوسف» که یک آمریکایی مسلمان است می‌گوید: برای بهره‌گیری از یک مرکز درمان ناباروری کاملاً شرعی و حلال این مرکز را انتخاب کردم و قرار است در کنار آن قم را هم زیارت کنم؛ از اخلاق انسانی و تخصص متخصصان این مرکز راضی هستم و قرار است دوره درمان را طی کنم.

به نظر می‌رسد نخستین مرکزی که بیماران خارجی به محض ورود به قم انتظار دریافت بهترین خدمات را دارند «مرکز درمان ناباروری» است که بیمارانی از کشورهای همسایه ازجمله عراق، سوریه، پاکستان و حتی بعضی کشورهای اروپایی را به سوی خود جذب کرده است.

ارائه خدمات درمان ناباروری به ۱۰ درصد از بیماران خارجی

باب گفت‌وگو را با سرپرست معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی قم بازمی‌کنیم؛ وی می‌گوید: مرکز ناباروری استان قم هم از سال ۷۱ شروع به فعالیت کرد و بیمارانی از کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق و پاکستان و هم‌چنین کشورهای ترکیه و پاکستان دارد که برای درمان ناباروری به این مرکز آمده و از خدمات این مرکز رضایت دارند.

لیلا ناصرپور می‌افزاید: سالانه بیش از ۴ هزار نفر در این مرکز مراجعه می‌کنند که ۴۰ درصد از آن‌ها بیمارانی از خارج از استان قم و ۱۰ درصد بیماران خارجی هستند با توجه به ارائه خدمات مناسب نرخ موفقیت درمان این مرکز مهم‌ترین دلیل حضور بیماران خارجی است.

بهره‌گیری از دانش سلامت جنین در مرکز ناباروری قم

وی اظهار می‌کند: پکیج‌های متعدد برای درمان ناباروری در این مرکز ارائه می‌شود از جمله دانش تشخیص سلامت جنین که باعث حذف جنین معیوب و مشکلات ژنتیکی شده و جنین سالم به رحم مادر منتقل می‌شود و در این نوع دانش انتخاب نوع جنسیت هم مقدور است و بیماران خارجی با اعتماد کامل و کم‌ترین هزینه دریافت می‌کنند.

برای بهره‌گیری بهتر از ظرفیت توریسم درمانی باید فضای رقابتی را افزایش داد و در این بخش سرمایه‌گذاری کرد

سرپرست معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی قم می‌افزاید: طرح سامانه گردشگری سلامت در جهاد دانشگاهی قم در حال پیگیری است؛ همچنین در خصوص موضوع ارز دیجیتال که موضوع بسیار مهمی است، طرحی برای ساماندهی ارز دیجیتال در استان قم از سوی جهاد دانشگاهی ارائه شد که اقدامات پژوهشی در این خصوص در حال انجام است.

به گفته وی، ۴۰۰ بیمار خارجی سال گذشته خدمات درمانی دریافت کردند که مهم‌ترین دلیل رضایت بیماران خارجی وجود تجهیزات به روز و متخصصان مجرب در این مرکز است ولی باید خدمات گردشگری سلامت ساماندهی و دست دلالان قطع شود چرا که خدمات مطلوب مراکز درمانی قم زیرسئوال خواهد رفت و خاطرات ناخوشی برای گردشگران سلامت ماندگار می‌شود.

ناصرپور می‌گوید: برای بهره‌گیری بهتر از ظرفیت توریسم درمانی باید فضای رقابتی را افزایش داد و در این بخش سرمایه‌گذاری کرد و علاوه بر افزایش خدمت باید فرهنگ نوع برخورد با گردشگران خارجی را نهادینه کرد و در کنار درآمدزایی باید اخلاق محوری و اعتمادسازی را اولویت قرار دهیم اگر بر عملکرد دلالان و سودجویان نظارت نکنیم نمی‌توانیم به درآمدزایی مطلوبی برسیم.

رایزنی‌ها برای حذف دلالان از بازار گردشگری سلامت

معاون امور درمان دانشگاه علوم پزشکی استان قم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌گوید: برای ساماندهی گردشگری سلامت در استان قم جلسات متعددی برگزار شده است با توجه به نوسانات ارزی تعرفه‌ها هم باید تغییر دهد تا بهترین استفاده را از سود حاصل از سودآوری ارزی حاصل از گردشگری سلامت به استان داشته باشیم.

محمود پرهام می‌افزاید: گردشگرانی از کشورهای همسایه برای دریافت خدمات درمانی در ایران بیشتر از کشور ترکیه تمایل نشان می‌دهند. اکنون باید بیشتر از این ظرفیت موجود استفاده کرد و وزارت بهداشت هم در نظر دارد تعرفه‌های پزشکی را هم‌سطح کشور ترکیه و کشورهای منطقه افزایش دهد و این یک فرصت مناسبی است.

به گفته وی، با دست اندرکاران میراث فرهنگی هم رایزنی‌هایی داشتیم استانداری هم در حال پیگیری مدیریت بهتر گردشگری سلامت است اما دلالان و سودجویان در حال سودجویی هستند که باید دست آن‌ها قطع و در این نوع گردشگری حذف شوند.

فعالیت شرکت‌های گردشگری مجوز دار در کشور عراق

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی استان قم بیان می‌کند: برای نظارت بیشتر در حوزه گردشگری سلامت اخیراً برنامه‌ای در دستور کار قرار گرفته است که در کنار زیارت و سیاحت گردشگران از خدمت پزشکی هم بهره‌مند شوند و همراهان این بیماران با خرید به عنوان سوغات ارزآوری خوبی را برای قم داشته باشند.

برای نظارت بیشتر در حوزه گردشگری سلامت اخیراً برنامه‌ای در دستور کار قرار گرفته است

پرهام می‌افزاید: یک سری شرکت‌ها در داخل کشور و در عراق به آن‌ها مجوز فعالیت داده شده و شناسنامه‌دار هستند و اقدام به جذب و معرفی بیمار می‌کنند در حال پیگیری بالا بردن استانداردهای بیمارستان‌ها هستیم و مجوز «آی، پی، دی» برای پذیرش بیمار خارجی به آن‌ها داده خواهد شد.

گردشگری سلامت نیاز به زیرساخت‌های استاندارد از جمله وجود فرودگاه، حمل‌ونقل مطلوب شهری و هتل‌های استاندارد اقامتی هم‌چنین افزایش زیرساخت‌های درمانی استاندارد برای میزبانی از بیماران خارجی دارد.

برای پیگیری وضعیت مطلوب زیرساخت‌های گردشگری به سراغ معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم رفتیم.

چشم اندازی مطلوب برای زیرساخت‌های توریسم درمانی قم

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم در گفت‌وگوی خود با خبرنگار مهر می‌گوید: برای ارتقای ظرفیت‌های گردشگری سلامت استان و رسیدن به استانداردهای مطلوب چند بیمارستان احداث شده است؛ هم‌چنین بیمارستان هزار تخت خوابی قم هم قرار است به بهره‌برداری برسد تا سال ۱۴۰۰ با رویکرد توریسم درمانی به استاندارد لازم خواهدرسید.

محسن بهشتی می‌افزاید: قم ظرفیت خوبی برای بیماران خارجی دارد و گردشگران عرب زبان بسیاری قم را برای درمان انتخاب می‌کنند که اگر توریسم درمانی ساماندهی شود باعث اشتغال‌زایی و کاهش نرخ بیکاری قم خواهد شد.

به گفته وی، در کنار این بیمارستان هزار تختخوابی ۲ هتل که یکی ۵ ستاره و دیگری ۴ ستاره است در نظر گرفته شده است و با بهره‌برداری از فرودگاه اختصاصی قم هم ظرفیت ورود گردشگران خارجی از جمله بیماران خارجی افزایش خواهد یافت.

تفاهم نامه‌ای با هدف تسهیل گردشگری سلامت

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم هم در گفت‌وگوی خود با خبرنگار مهر از امضای تفاهم نامه همکاری فی مابین میراث فرهنگی و دانشگاه علوم پزشکی قم خبر می‌دهد و می‌گوید: برای همکاری مشترک برای ارائه تسهیلات و خدمات در حوزه گردشگری سلامت تفاهم نامه‌ای ایجاد شده است.

حمید یزدانی می‌افزاید: این تفاهم نامه به شرکت‌های خدمات مسافرتی استان به عنوان مجری واجد شرایط برگزارکننده گردشگری سلامت ابلاغ شده است در حال پیگیری برگزاری همایش گردشگری سلامت در استان هستیم.

وی بیان می‌کند: نبود زیرساخت لازم از جمله کمبود تعداد بیمارستان‌های «ای، پی، دی» دار و مراکز درمانی واجد شرایط و هتلینگ لازم و مهم‌تر از آن وجود دلالان چالش اصلی این گردشگری در قم است.

یزدانی بیشترین حجم بیماران خارجی را از کشورهای عراق، پاکستان، بحرین و افغانستان می‌داند و می‌افزاید: در حال حاضر بیمارستان فرقانی، مراکز درمان ناباروری و درمانگاه‌های تحت نظارت علوم پزشکی در قم میزبان بیماران خارجی هستند.