به گزارش «شهر بیست»، روزنامه همشهری نوشت: براساس آنچه مرکز آمار ایران در گزارش خود از نرخ تورم ۱۲‌ماهه منتهی به فروردین‌١۴٠٠ منتشر کرده، جایگاه استان‌ها در این جدول نسبت به سال گذشته تغییرات بسیاری داشته است. این تغییر که نشان از تأثیر مسائل اقتصادی در نقاط مختلف کشور دارد نکته‌ای درخور تأمل است زیرا می‌تواند دورنمایی از وضعیت فعالیت بنگاه‌های اقتصادی و معیشت مردم برای ما ایجاد کند. به‌عنوان مثال کرمانشاه با نرخ تورم ۴۲٫۹درصد در حالی در این جدول بالاترین نرخ تورم را در کشور دارد که نرخ تورم سالانه آن در تیر ۹۹ به ۲۵ درصد رسیده بود و نسبت به ۱۲ ماهه منتهی به خرداد همان سال کاهش ۱٫۱ درصدی را نشان می‌داد. از سوی دیگر نشستن قم با تورم ۳۵٫۸ درصدی در آخرین خانه جدول به‌عنوان استانی با کم‎ترین نرخ تورم کشور هم قابل توجه است و بررسی دلایل آنچه واقعا بر مردم این استان می‌‎گذرد آشکار خواهد شد.

البته ذکر این نکته نیز ضروری است که نرخ تورم زمانی که با درنظر گرفتن درصد تغییر شاخص کل نسبت به‌ماه مشابه سال قبل یا به‌عبارت دیگر به شکل نقطه به نقطه بررسی شود نتایج متفاوتی خواهد داشت. نرخ تورم روستایی و شهری هم خود موضوع دیگری است اما در این گزارش فقط نرخ تورم سالانه بررسی شده است.

داستان قم اما شکل دیگری است و جالب آنکه شرایطی مشابه کردستان دارد و با این حال لقب ‌استانی با پایین‌ترین نرخ تورم را با خود یدک می‌کشد. درست است که سطح عمومی قیمت‌ها در قم نسبت به میانگین مناطق شهری کل کشور پایین‌تر است، اما روی دیگر سکه، سرانه درآمد خانوار شهری است که آن هم از میانگین کشوری پایین‌تر است. قم از نظر جمعیت کلانشهرهای کشور در رتبه ششم از میان ۸کلانشهر است ولی به لحاظ سرانه درآمد خانوار در میانه جدول استان‌های کشور قرار گرفته است و غیراز تهران که وضعیت خاصی دارد، سرانه درآمد خانوارهای ۱۵استان کشور از قم بیشتر است. این یعنی قم با وجود لقب ارزان‌ترین استان کشور، اما سبد مصرفی شهروندان این استان کوچک است.

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم در مورد نحوه اندازه‌گیری سطح عمومی قیمت‌ها و دلایل ارزان‌بودن کالا و خدمات در این استان به همشهری می‌گوید:«در این هزینه ۴۵۰قلم کالا در ۱۲گروه بررسی می‌شود. به این صورت که هر‌ماه دو یا سه بار قیمت کالاها در نقاط مختلف قم اندازه‌گیری می‌شود تا مشخص شود شهروندان قم در زمینه خوراک، بهداشت، آموزش، حمل‌ونقل و… چقدر هزینه می‌کنند. قسمت دوم مربوط به میزان مصرف است که مورد بررسی قرار می‌گیرد. حاصل ضرب قیمت کالا و خدمات در مقدار مصرف، شاخص تورم را برای هر استان به‌دست می‌آورد.»

محمدجواد شاکرآرانی می‌افزاید: «در اندازه‌گیری سطح عمومی قیمت‌ها، هزینه خانه و زمین و کالاهای بادوام برآورد نمی‌شود و فقط تعرفه کالا و خدمات ارزیابی می‌شود.»

به‌گفته وی، ممکن است یکی از دلایل ارزان‌بودن قم ناشی از مصرف پایین کالا باشد که علت آن کم‌بودن قدرت خرید و کوچک‌بودن سفره مردم است.

شاکرآرانی بررسی معلول‌ها را در ریشه‌یابی ارزان بودن قم مهم می‌داند و می‎افزاید:«مهاجرت معلول یک‌سری اتفاق‌هاست. ممکن است شهروندان برخی استان‌هایی که منشأ گردوغبار هستند مجبور شوند ‌ از مناطق خود مهاجرت کنند. در قم جاذبه‌هایی وجود دارد که مهاجران تمایل دارند این شهر را برای مهاجرت انتخاب کنند. در اینجا باید بررسی شود که آیا دلیل این انتخاب، ارزان‌بودن کالا و خدمات است یا قم به‌دلیل وجود امکانات مناسب، شرایط زندگی بهتری نسبت به کلانشهرهای دیگر دارد.»

معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم می‌گوید: «یکی دیگر از معلول‌ها این است که بنکداران قم محل تأمین کالاهای مورد نیاز شهرهای اطراف همچون کاشان، ساوه، اراک، محلات، دلیجان و… هستند. چون وقتی قرار باشد مغازه‌داران این شهرها برای تأمین اجناس خود به استان‌های دورتر مراجعه کنند، هزینه‌های حمل‌ونقل را محاسبه می‌کنند و تأمین کالاها در قم برای آنها به‌صرفه‌تر است.»

بررسی استانی نشان می‌‎دهد، مفهوم گران یا ارزان‌بودن یک شهر با تکیه بر معیار تورم قابل سنجش نیست و هر استان با ویژگی‌های مختلف اقتصادی و جمعیتی ویژه خود ممکن است تورم بیشتر یا کمتری نسبت به دیگر استان‎‌ها داشته باشد.